ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ , ಗೆರ್ಹಾರ್ಡ್ (1904--)
Herzberg , Gerhard 1971
ಜರ್ಮನಿ-ಕೆನಡಾ-ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಹೊಸ ಅಣು ಮತ್ತು ಅಣುರಚನೆಗಳು ಅರಿವಿಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ರೋಹಿತವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ವಿಧಾನ ಬಳಕೆಗೆ ತಂದವನು.
ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿ ಡಾರ್ಮ್ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ನಲ್ಲಿ 1930ರಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ, ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು. 1935ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿದ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ 1969ರವರೆಗೆ ಒಟ್ಟಾವದಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿದ್ದನು. ಈ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ರೋಹಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿನ (Spectroscopy) ಜಾಗತಿಕ ಮುಂಚೂಣಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದನು. ರೋಹಿತವನ್ನು ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್. ಸೈದ್ದಾಂತಿಕ ನಿಲುವಿನ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ, ಅಣುಗಳ ರಚನೆಯ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ, ಅಪರೂಪದ ಅಣುಗಳ ತನಿಖೆಗೆ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ರೋಹಿತಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಮೊರೆ ಹೋದನು. ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಅಂತರ್ ತಾರಾ, ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ, ಧೂಮಕೇತುಗಳಲ್ಲಿ ಧಾತುಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ರೋಹಿತ ಶಾಸ್ತ್ರದ ನೆರವಿತ್ತನು. 1971ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಹೆರ್ಜಾಬರ್ಗ್ ಗೌರವಿತನಾದನು.
ಆ್ಯನ್ಫಿನ್ಸೆನ್ , ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ (ಬೊಯೆಮರ್) (1916-1995)-1972
Anfinsen , Christian (Boehmer)
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕಿಣ್ವಗಳ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ , ಸ್ವಾರ್ಥ್ಮೋರ್ ಹಾಗೂ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದನು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ 1950ರಲ್ಲಿ ಬೆಥೆಡ್ಸಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೇರಿದನು. 1960ರಲ್ಲಿ ಮೂರ್ ಮತ್ತು ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಎಚ್. ಸ್ಟೀನ್ ರೈಬೋನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಗೆ ಕಾರಣವಾದ 124 ಅಮೈನೋ ಆವ್ಮ್ಲಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದರು. ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರಣಿ ತಿಳಿದ ಮೊದಲ ಕಿಣ್ವವೆಂದು (Enzyme) ಇದು ದಾಖಲಾಯಿತು. ಕಿಣ್ವಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಹೊದಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅಮೈನೋ ಆವ್ಮ್ಲಗಳ ಸರಣಿ ಜೋಡಣೆಯಂತೆಯೇ ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕಾರವೂ ಸಹ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕಿಣ್ವದ ಆಕಾರವನ್ನು ಭಂಗಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಅದಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ತಾಪಮಾನ , ಲವಣ ಸಾಂದ್ರತೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರೆ ಅದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಮೂಲ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಬಲ್ಲದೆಂದು ಮತ್ತು ಅದು ಮೂಲ ಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಗಳಿಸುವ್ಯದೆಂದು ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ ತೋರಿಸಿದನು. ಕಿಣ್ವದ ಈ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಅದರ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಮೂರು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿರುವಲ್ಲಿದೆಯ್ದೆಂ ವಿವರಿಸಿದನು. ಬೇರೆ ಪ್ರೋಟೀನ್;ಗಳು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿ ವರ್ತಿಸುವುವೆಂದು ಆ್ಯನ್ಫಿನ್ಸೆನ್ ಸಾಧಿಸಿದನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1972ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು.
ವಿಲಿಯಂ , ಹೊವಾರ್ಡ್ ಸ್ಟೀನ್ (1911-1980) 1972
William , Howard Stein
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ - ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸರಣಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
25 ಜೂನ್ 1911 ರಂದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕನಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ಜನನವಾಯಿತು. ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ಈತನ ತಂದೆಗೆ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಒಲವಿದ್ದಿತು. ಅವಧಿಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದ ಈತನ ತಂದೆ ಕ್ಷಯ ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಾಜ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದನು. ಶುದ್ಧ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿಗಳಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿಲಿಯಂ ತಂದೆ ತಾಯಿಗಳು ಆಶಿಸಿದ್ದರು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ 1933ರಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ನಂತರ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಿಸಿಷಿಯನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸರ್ಜನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಯಾಸ್ಟಿನ್ ಪ್ರೊಟಿನ್ನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, ಇದು ಹೃದಯ ರಕ್ತನಾಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ರೋಗದಲ್ಲಿ ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ರಾಕ್ಫೆಲರ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದನು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ವಾಣಿಯೆಂದೇ ಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದ ಬರ್ಗ್ಮನ್ನ ಒತ್ತಾಸೆ ವಿಲಿಯಂಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಫೋರ್ಡ್ ಮೂರ್ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸಂಯೋಜನೆ ಕುರಿತಾದಂತೆ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದರು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧ ಮುಗಿದ ಎರಡೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ನ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಹಾಗೂ ಸಿಂಜ್ ಹಾಳೆ ವರ್ಣಾಲೇಖದ (Paper Chromatography) ತಂತ್ರದಿಂದ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಅನಾವರಣದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಬಹು ದೂರ ಶ್ರಮಿಸಿದ್ದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಆಲುಗಡ್ಡೆ ಗಂಜಿಯ ಮೇಲೆ ಆರಂಭಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೂರ್ ಅಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಸ್ವಯಂ ಅಮೈನೋಆಮ್ಲ ವೈಶ್ಲೇಷಕವನ್ನು (Analyser) ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೂರ್ರ ಸಹ ಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸರಣಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿ ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗವೇ ದಕ್ಕಿದಂತಾಯಿತು. ಈ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ವಿಲಿಯಂ 1972ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಮೂರ್, ಸ್ಟ್ಯಾನ್’ಫೋರ್ಡ್ (1913-1982) 1972
Moore , Stanford
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-–ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಮೂರ್, 1935ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಂಡರ್ಬಿಲ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ, ನಂತರ ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ರಾಕ್;ಫೆಲರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮೂಲಕ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು, ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆಯೆಂದು ಅರಿಯುವುದು ಬಹು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಸಮಸ್ಯೆ. ಇದು ಪರಿಹಾರವಾಯಿತೆಂದರೆ, ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಜೋಡಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಮೂರ್, ಡಬ್ಲ್ಯು.ಸ್ಟೀನ್ ಸಂಗಡ 1950ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ, ಜಲಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿ (Hydrolysis) ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಮಿಶ್ರಣ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಪ್ರಮಾಣ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂತ ತಲುಪಿದ ನಂತರ 1905ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ , ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀನ್ ಈ ಮೊದಲು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಟಾರ್ಚ್ಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಲ್ಫೋನೇಟೆಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಟೈಟಿನ್ ರಾಳ ಬಳಸಿದರು. ಈ ರಾಳಗಳು ಅಯಾನ್ಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ ತತ್ತ್ವದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ,ಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಹಾಗೂ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ಗಳು ಸಹ ಅಯಾನ್ನಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಹಂತ ತಲುಪಿದ ನಂತರ 1905ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್, ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲು ರೂಪಿಸಿದ ಭಾಗೀಕರಣ ವರ್ಣಾಲೇಖ (Partition Chromatography)ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 1958ರಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀನ್ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದು ಸ್ವಚಾಲಿತ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ವಿಭಾಜಕವೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಮೂರ್ ಸ್ಟೀನ್ನ ವಿಶ್ಲೇಷಕದಿಂದ (Analyser) ಸಾಕಷ್ಟು ಜಟಿಲವಾದ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಅರಿಯುವುದು ಸುಲಭವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀನ್, ಅನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ ಜೊತೆಗೆ 1972ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ಜೆಫ್ರಿ ,ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ –(1921--)
Geoffrey , Wilkinson (CHE.) 1973
ಬ್ರಿಟನ್-ನಿರಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಲೋಹಬಂಧಿ (Metallocene) ಸಂಯುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡಾತ.
ಜೆಫ್ರಿ ,ವೆಸ್ಟ್ಯಾರ್ಕ್ಷೈರ್ ಪ್ರಾಂತದ ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ, 14 ಜುಲೈ 1921 ರಂದು ಜನಿಸಿದನು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿನ ಮನೆಗಳು ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲವೆಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೆಲಸಮ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಜೆಫ್ರಿಯ ತಂದೆ ಹಾಗೂ ತಾತ ಉತ್ತಮ ಬಣ್ಣಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಈತನ ತಾಯಿಯ ಕಡೆಯವರು ನೇಕಾರರಾಗಿದ್ದು, ಜೆಫ್ರಿಯ ತಾಯಿ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಮಗ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿದಿದ್ದಳು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಸೋದರ ಮಾವನಿಂದ ಜೆಫಿû್ರಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. ಜೆಫ್ರಿ ಟೊಮೊರ್ಡನ್ನಲ್ಲಿನ ಬಹು ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಈ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ, ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರಾಗಿದ್ದರು. ಜೆಫ್ರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದಾಗ, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಸರ್ ಜಾನ್ ಕಾಕ್ರಾಪ್ಟ್;ಗೆ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾಠ ಮಾಡಿದ ಉಪಾಧ್ಯಾಯನೇ ಇದ್ದನು. 1941ರಲ್ಲಿ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ನಲ್ಲಿ ಬೈಜಿಕ ಯೋಜನೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ನಿರತನಾದನು. 1946ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಗ್ಲೆನ್.ಟಿ.ಸೀ ಬೋರ್ಗ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ಹಾಗೂ ವಿಕಿರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಕೊರತೆಯ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isotopes) ಪಡೆದನು. 1952ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿರುವಾಗ, ವುಡ್ವರ್ಡ್ ಹಾಗೂ ಇತರರ ಜೊತೆಗೆ ಪೆರೋಸೀನ್ ಎನ್ನುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕದ ಮೇಲೆ ಲೇಖನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕದಲ್ಲಿ ಐದು ಇಂಗಾಲದ ಉಂಗುರಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅಣು ಆಚ್ಛಾದಿತಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಆಚ್ಛಾದಿತಗೊಂಡಿರುವ ವಿವಿಧ ಲೋಹದ ನೂರಾರು ಅಣುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಇವನ್ನು ಲೋಹಬಂಧಿಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಲೋಹಬಂಧಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ ಇ.ಜಿ. ಫಿûಷ್ಕರ್ ಜೊತೆ 1973ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಫಿûಷ್ಕರ್ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಮೆಟಲೋಸೀನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ನಂತಹ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದನು. ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರದಲ್ಲಿರುವ ಲೋಹ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳ ಬಗೆಗೂ ಸಹ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದನು.1955ರಿಂದ ನಿವೃತ್ತನಾಗುವವರೆಗೆ ಲಂಡನ್ನ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ನಿರವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರ ಲೋಹ, ರುಥೇನಿಯಂನ ಸಂಕೀರ್ಣ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವರೂಪ, ಅಸಂತೃಪ್ತ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದರು. ಸಾವಯವ ಲೌಹಿಕಗಳ (ಔಡಿgಚಿಟಿiಛಿ ಒeಣಚಿಟs) ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1973ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್, ಒಟ್ಟೋ ಫಿಷ್ಕರ್ (1918--) 1973
Ernst , Otto Fischer
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು (Metallic Composites) ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನು. ಮ್ಯೂನಿಕ್ ಸಮೀಪದ ಸೊಲ್ನ್ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ 10 ನವೆಂಬರ್ 1918 ರಂದು ಜನಿಸಿದನು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿ, 1929ರಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಮರ್ ಶಾಲೆ ಸೇರಿದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ ಆಗ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದ್ದಂತೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಸೇವೆಗೆ ಸೇರಿದನು. ಈ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಪೋಲೆಂಡ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1941, ಹಾಗೂ ನಂತರ ಒಂದು ವರ್ಷ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ರಜಾ ಪಡೆದು ಮ್ಯೂನಿಕ್ನ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷಗಳ ಕೈಮೇಲಾಗಿ, ಅಸಂಸಂದ ಸೈನಿಕರ ಸೆರೆಯಾದ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ 1945ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡನು. ಯುದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದ್ದ ಮ್ಯುನಿಕ್ ಕಾಲೇಜ್ 1946ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆಗ ಎರ್ನೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರೆಸಿ 1949ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿಗಳಿಸಿದನು. ವಾಲ್ಟರ್ ಹೇಬರ್ನ ಸಹಾಯಕನಾದ ಎರ್ನಸ್ಟ್ ,ನಿಕೆಲ್ ಲವಣಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಬನ್ ಮಾನಾಕ್ಸೈಡ್ ಪರಿಣಾಮ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಬರೆದು 1952ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1956ರಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಅಸಂಸಂಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ಇತ್ತನು. ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಸೈಕ್ಲೋಪೆಂಟಡೇನ್ಸ್ ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಓಲೇಫಿûನ್, ಮೆಟಲ್ ಕಾರ್ಬನಲ್ ಕಾರ್ಬೀನ್, ಕಾರ್ಬೈನ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಕೇಂದ್ರಿಕೃತವಾಗಿದ್ದವು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ 1973ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1956ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ ಹಲವಾರು ಗೌರವ, ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಪೌಲ್, ಜಾನ್ ಫ್ಲೋರಿ (1910-1985) 1974
Paul , John Flory
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದಾತ.
ಪೌಲ್ನ ಪೂರ್ವಿಕರು ಹಂಗರಿ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದು, ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಜರ್ಮನಿಯಿಂದ ಅಸಂಸಂಗಳಿಗೆ ಬಂದ ನೆಲೆಸಿದ ಆರನೇ ತಲೆಮಾರಿನಲ್ಲಿ ಪೌಲ್ 19 ಜೂನ್ 1910ರಂದು, ಇಲಿನಾಯ್ ಪ್ರಾಂತದ ಸ್ಟರ್ಲಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಇಂಡಿಯಾನದ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ಕಾಲೇಜ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಹಾಲ್ನಿಂದ ಜಾನ್ಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿತು. 1934ರಲ್ಲಿ ಓಹಿಯೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದ ಜಾನ್ ಡ್ಯೂಪಾಂಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ನೈಲಾನ್ ಹಾಗೂ ನಿಯೋಪ್ರಿನ್ಗಳನ್ನು ಉಪಜ್ಞಿಸಿದ್ದ ವ್ಯಾಲೆಸ್ ಎಚ್. ಕ್ಯಾರೋಥರ್ಸ್ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸದವಕಾಶ ಜಾನ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ಈತನಿಂದ ಬಹ್ವಂಗೀಕರಣದ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿತು. 1937ರಲಿ ಜಾನ್ ಸಿನ್ಸಿನಟ್ಟಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮೂಲ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿ, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ರಬ್ಬರ್ ಹಾಗೂ ರಬ್ಬರ್ನಂತಹ ಕೃತಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಒತ್ತಡ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಜಾನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಆಯಿಲ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ನಂತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಗುಡ್ ಇಯರ್ ಟೈರ್ ಅಂಡ್ ರಬ್ಬರ್ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿದನು. 1948ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ಫಿಷರ್ ಬೇಕರ್ ಅನಿವಾಸಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕ ಹುದ್ದೆಯ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ನೆಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೆರಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ 1953ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಾಲಿಮರ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಕೃತಿಯನ್ನು ಜಾನ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ದ್ರವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ (Polymer)ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪೌಲ್ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದನು. ಇವು ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ ದೃಢಗೊಂಡವು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಪೌಲ್ 1974ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಜಾನ್ ,ವಾರ್’ಕಪ್ ಕಾರ್ನ್ಫೋರ್ಥ್ (1917--) 1975
John , Warcup Cornforth
ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ-ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಿಣ್ವ ಕ್ರಿಯಾಪ್ರೇರಿತ ಕ್ರಿಯೆಗಳ (enzyme Activated Reactions) ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (Stereo Chemistry) ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದಾತ.
ಜಾನ್ನ ತಂದೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗೂ ತಾಯಿ ಜರ್ಮನ್ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್’ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಜಾನ್ 7 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1917ರಂದು ಸಿಡ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಜಾನ್ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿರುವಾಗ ಓಟೋ ಸ್ಲ್ಕೆಲಾರಿಸಿಸ್ನಿಂದಾಗಿ ಕಿವುಡನಾಗತೊಡಗಿದನು. ಮುಂದೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಿವುಡನಾದನು. ಆದರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆತನ ಕಿವುಡುತನವನ್ನು ಮೀರಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಬೆಂಬಲ ದೊರೆಯಿತು. ಹದಿನಾರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ನಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿದಾಗ, ಕಿವುಡುತನದಿಂದಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಜಾನ್ಗೆ ಕೇಳಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಷ್ಟಾದರೂ 1937ರಲ್ಲಿ ಸ್ವರ್ಣ ಪದಕದೊಂದಿಗೆ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಲು ಆಕ್ಸ್'ಫರ್ಡ್'ಗೆ ಹೋಗಿ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಬಿನ್ಸನ್ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ಆಗ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ ಮಹತ್ವ ಮನದಟ್ಟಾಗಿದ್ದಿತು. ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ನ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ ಜಾನ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ಸ್ಟೆರಾಲ್ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಹಂತದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಜಾನ್ ಗುರುತಿಸಿದ್ದನು. 1951ರಲ್ಲಿ ವುಡ್ವರ್ಡ್ನೊಂದಿಗೆ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸುಗಂಧೇತರ (Nonaromatic) ಸ್ಟೆರಾಯಿಡ್ಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಸಾಧಿಸಿದನು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಪಾಪ್ರಾಕ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕುರುಹುಕಗಳಿಂದ (Tracer) ಇಂಗಾಲದ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ಉಂಗುರಗಳ ರಚನೆಯಿಂದಾಗಿರುವ ಕೊಲೆಸ್ಟರಾಲ್ನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಕಳಚಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಕಿಣ್ವ (Enzyme) ಕ್ರಿಯಾಪ್ರೇರಿತ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ತ್ರಿದಿಶಾ (Stereo) ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಅದ್ಯಯನಗಳಿಗಾಗಿ ಜಾನ್ 1975ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್, ಪ್ರೆಲೊಗ್ (1906-1988) 1975
Vladimir , Prelog
ಬೊಸ್ನಿಯಾ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತ್ರಿದಿಶಾ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾತ.
ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 23 ಜೂನ್ 1906ರಂದು ಸರಜೆವೊದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಆಗ ಸರಜೆವೊ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ-ಹಂಗರಿ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಿತು. 1918ರಲ್ಲಿ ಇದು ಯುಗೋಸ್ಲೋವಿಯಾ ಸೇರಿತು. ಸರಜೆವೊ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಪ್ರಾರಂಭದ ತಾಣವೆಂದು ಕುಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೇ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ರಾಜಕುಮಾರ ಫ್ರಾಝ್ ಫರ್ಡಿನ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಆತನ ಪತ್ನಿ ಹತ್ಯೆಯಾಗಿ ಯುದ್ದದ ಬೀಜ ಬಿತ್ತನೆಯಾಯಿತು. ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ 1915ರಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಕುಟುಂಬ ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಜಗ್ರೆಬ್ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1924ರಿಂದ 1929ರವರೆಗೆ ಪ್ರಾಗ್ನಲ್ಲಿರುವ ಜೆಕ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ ಅಜೀವ ಸ್ನೇಹಿತನೂ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕನೂ ಆಗಿದ್ದ ರುಡಾಲ್ಫ್ ಲೂಕ್ಸ್ನ ಪರಿಚಯವಾಯಿತು. 1929ರಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ ಹೊರಬಂದಾಗ ಆರ್ಥಿಕ ಖಿನ್ನತೆ ಇಡೀ ಯುರೋಪನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ್ದಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಪಡೆಯಲು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್’ಗೆ ಬಹು ಕಠಿಣವಾಯಿತು. 1935ರಲ್ಲಿ ಜಗ್ರೆಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕ ಹುದ್ದೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾದನು. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹೊಣೆ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಹೆಗಲೇರಿತು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಜಗ್ರೆಬ್ ಜರ್ಮನಿಯ ವಶವಾಯಿತು. ಇದೇ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ರಿಚರ್ಡ್ ಕುಹ್ನ್’ನಿಂದ ಆಹ್ವಾನ ಬಂದಿತು. ನಾಝಿಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಬಹು ಪ್ರಯಾಸದಿಂದ ಜಗ್ರೆಬ್ನಿಂದ ಪರಾರಿಯಾದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್, ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಆ ಮೂಲಕ ಜರ್ಮನಿ ತಲುಪಿದನು. ಕುಹ್ನ್ ಹಾಗೂ ರುಜಿಕಾರ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಿಬಾ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿ ಝೂರಿಕ್ನಲ್ಲಿರುವ ಫೆಡರಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಮೇಲೇರಿದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1957ರಲ್ಲಿ ರುಜಿಕಾನಿಂದ ತೆರನಾದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರಿದನು. ಈ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಾನು ಅರ್ಹನಲ್ಲವೆಂದು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್’ಗೆ ಭಾಸವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಕೆಳಗಿಳಿಯಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸರದಿಯ ಮೆಲೆ ನಿರ್ದೇಶಕ ಹುದ್ದೆ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ದಕ್ಕುವಂತೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡನು. ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಅಡಮಂಟೇನ್, ಅಯಲಾಯಿಡ್ಸ್ , ರಿಫಾಮೈಸಿನ್ಸ್, ಬೊರೋಮೈಸಿನ್ಗಳು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಎಲ್ಲೆಯೊಳಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಅರಿಯುವಲ್ಲಿ ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ (StereoChemistry) ಹಲವಾರು ಅಡಚಣೆಗಳಿದ್ದವು. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಾಗ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಕವಲೆಂದು ಭಾವಿಸದೆ ಅದೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಬಗೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಸ್ಟೀರಿಯೋ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1975ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. 1959ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡಿನ ಪ್ರಜೆಯಾದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1998ರಲ್ಲಿ ಮೃತನಾದನು.
ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್, ವಿಲಿಯಂ ನನ್ (1919--) 1976
Lipscomb , William Nunn
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕಿಣ್ವಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ 9 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1919ರಂದು ಓಹಿಯೋ ರಾಜ್ಯದ ಕ್ಲೀವ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿ¸ದನು. ಈತ ಒಂದು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ, ಈತನ ಕುಟುಂಬ ಕೆಂಟುಕಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿತು. 1941ರಲ್ಲಿಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು. ಲಿನಸ್ ಪೌಲಿಂಗ್ನ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡನು. 1946ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ ಮಿನ್ನೆಸೊಟಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1959ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋದನು. 1960ರಿಂದ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ ಕಿಣ್ವಗಳ ತ್ರಿದಶಾ ರಚನೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪಾತ್ರ, ಅವುಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ 1976ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಉತ್ತಮ ಟೆನಿಸ್ ಕ್ರೀಡಾಪಟುವಾಗಿರುವ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯ ಗೋಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಲಾರಿನೆಟ್ ವಾದಕನಾಗಿಯೂ ಸಹ ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದ್ದಾನೆ.
ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ, ಇಲ್ಯಾ (1917--) 1977
Prigogine , Ilya
ರಷ್ಯಾ-ಬೆಲ್ಜಿಯಂ-ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಅವಿಪರ್ಯಯ ಔಷ್ಣೀಯಗತಿಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ( Non Reversible Thermodyanamics) ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ, ಹನ್ನೆರಡನೇ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ಬೆಲ್ಜಿಯಂನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದನು. ಬ್ರುಸೆಲ್ಸ್ಸ್ನಿಂದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ 1951ರಲ್ಲಿಅಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಅಸಂಸಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದನು. ಅಭಿಜಾತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಪರ್ಯಯ (Reversible) ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಾನವಿದ್ದರೆ, ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂತುಲಿತ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿರಳಾತಿವಿರಳ. ನಿರ್ಜೀವ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಭಂಗವೇ ಪ್ರಧಾನವಾದರೆ, ಜೀವಂತ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ದ ಸ್ಥಿತಿ ಸಹಜವೆಂಬಂತಿದೆ. ಕ್ರಮಹೀನ ಸರಕಿನಿಂದಲೇ ಕ್ರಮಬದ್ದ ಜೀವ ಉಗಮ ಆಗಿದೆಯೆನ್ನಬಹುದು. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ ಈ ಎರಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಗಣಿತೀಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿ, ಇವು ಹೇಗೆ ಚೈತನ್ಯಹ್ರಾಸಕ ಹಾಗೂ ಕ್ರಮಭಂಗ ರೂಪಿಗಳಾಗಿರುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆಯ ಈ ಸಾಧನೆ, ಜೀವ ವಿಕಾಸ, ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಜೀವ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ 1977ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಗೌರವಿತನಾದನು.
ಮಿಷೆಲ್, ಪೀಟರ್ (ಡೆನ್ನಿಸ್) (1920-1992) 1978
Mitchell , Peter ( Dennis )
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಚೈತನ್ಯ ರವಾನೆಯಾಗುವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ನೀಡಿದಾತ.
ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಕಟ್ಟಿ, ಸಾಧನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಕನಸಿನ ಮಾತಾಗಿರುವಂತೆ , ಸಿದ್ಧಾಂತವೊಂದು ಮೊದಲು ತೀವ್ರ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಕ್ರಮೇಣ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸುವುದೂ ಸಹ ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಅನೂಹ್ಯ ಸಂಗತಿ .ಇವೆರಡೂ ಅನನ್ಯಗಳ ಆಕರವೇ ಮಿಷೆಲ್, ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಎಡಿನ್ ಬರೋದಲ್ಲಿ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೋಧಕನಾಗಿ ನಂತರ, 1963ರಲ್ಲಿ ಬಾಡ್ಮಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಪಾಳು ಗಾಜಿನ ಮನೆ ಖರೀದಿಸಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು, ಇಲ್ಲಿ ಜೆನ್ನಿ¥sóÀರ್ ಮೊಯ್ಲಿಯ ನೆರವಿನಿಂದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೈಥೋಕಾಂಡ್ರಿಯಾ ಹಾಗೂ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ಲೋರೋಪ್ಲಾಸ್ಟ್’ಗಳಲಿ ಚೈತನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ, ಹಂಚಿಕೆಯಾಗುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಇದು ಬಹು ಟೀಕೆಗೆ ತುತ್ತಾಯಿತು. ಇದಾದ ಒಂದು ದಶಕದ ನಂತರ ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮಿಷೆಲ್ 1978ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಬ್ರೌನ್, ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಚಾಲ್ರ್ಸ್ (1912--) -1979
Brown , Herbert Charles
ಆಸಂಸಂ- ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ -ಸಾವಯವ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಸಾವಯವ ಬೋರಾನ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದಾತ.
ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದನಾದರೂ, ಅವನ ಕುಟುಂಬ 1914ರಲ್ಲಿ ಅಸಂಸಂಗಳ ಚಿಕಾಗೋ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿತು. ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ 1947ರಲ್ಲಿ ರಡ್ಯೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ 1978ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತನಾಗುವವರಿಗೂ ಅಲ್ಲೇ ಇದ್ದನು. ಹರ್ಬರ್ಟ್, ಬೊರಾನ್ ಸಂಯೋಜಿತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವುಳ್ಳವನಾಗಿದ್ದನು. ಕೆಲ ಸಂಗಡಿಗರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಸೋಡಿಯಂ ಬೊರೋ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಅಪಕರ್ಷಣಕ್ಕೆ (Reduction) ಬಳಸಿದ ಮೊದಲಿಗ. ಡೈ ಬೊರಾನ್ನಿಂದ ಆರ್ಗನೋಬೊರಾಟಿ ತಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಹೈಡ್ರೋಬೊರೇಷನ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹರ್ಬರ್ಟ್ 1979ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು.
ಜಾರ್ಜ್, ವಿಟ್ಟಿಂಗ್ –(1897-1987) 1979
George , Witting
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ಜಾರ್ಜ್, 1897ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಮಾರ್ಬರ್ಗ್, ಲಾಹ್ನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಾವುನ್ಷೆವಿಗ್ ಕಾಲೇಜಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ಫಿû್ರೀಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1944ರಿಂದ ಟುಟಿನ್ಜೆನ್ನಲ್ಲಿನ ರಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1967ರಲ್ಲಿ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ¥sóÉ್ರಡೆನ್ಬರ್ಗ್ನಿಂದ ತೆರವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹುದ್ದೆ ಅಲಂಕರಿಸಿದನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು (StereoChemistry)ಕುರಿತಾದಂತೆ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ಆಲ್ಕಲಿ ಲೋಹಗಳು , ಇಂಗಾಲ ಆಧಾರಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಜಾರ್ಜ್ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವೆನಿಸಿದವು. ಜಾರ್ಜ್ ಹ್ಯಾಲೋಜೆನ್ ಲೋಹ ವಿನಿಮಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಐದನೇ ಗುಂಪಿನ ಧಾತುಗಳ ಪೆಂಟಾರಿಲ್ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಗಳ (Derivatives) ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದ ಜಾರ್ಜ್ 1953ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಎಳೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ. 1942ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಹಾಗೂ ಡಿ.ರಾಬಟ್ರ್ಸ್ ಡಿ ಹೈಡ್ರೋಬೆಂಜಾಲ್ ಅಲ್ಪಾಯುಷಿಯಾದ ಉಪಉತ್ಪನ್ನವೆಂದು ತೋರಿಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲಾ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಜಾರ್ಜ್ 1979ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. ಜಾರ್ಜ್ ವಿಟ್ಟಿಂಗ್ 26 ಆಗಸ್ಟ್ 1987ರಂದು ಮೃತನಾದನು.
ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ವಾಲ್ಟರ್ (1932--)
Gilbert , Walter (CHE.) 1980
ಅಸಂಸಂ-ಅಣ್ವಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ -ವಂಶವಾಹಕದ ಮೊದಲ ನಿಗ್ರಹಕಾರಿ (Repressor) ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದಾತ.
ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ,ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಲ್ಲಿ ಗಣಿತದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದನು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಸೈದಾಂತಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡನು. 196೦ ರಲ್ಲಿ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಅಣ್ವಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಳಿ 1964ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಜೀವ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1961ರಲ್ಲಿ ಮೊನೊಡ್ ಮತ್ತು ಎಫ್.ಜಾಕೊಬ್ ವಂಶವಾಹಕದ ಕ್ರಿಯಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ಒಂದು ರಾಸಾಯನಿಕ ಇರಬಹುದೆಂದೂ,ಅದು ವಂಶವಾಹಕದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದಾಗ, ಅದನ್ನು ಸುಪ್ತಗೊಳಿಸುವುದೆಂದೂ ಸೂಚಿಸಿದ್ದರು, 1966ರಲ್ಲಿ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಬಿ. ಮೂಲರ್ಹಿಲ್ ಇಂತಹ ವಸ್ತು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಹೊರಟು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದನು. ಹೀಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕ ‘ದುಗ್ದ ನಿಯಂತ್ರಕ’ ವೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್ ಒಡೆಯಲು ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಿಣ್ವದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಈ ಕಿಣ್ವದ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಂಶವಾಹಕವಿದೆ. ದುಗ್ದ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಈ ವಂಶವಾಹಕವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ದುಗ್ದನಿಯಂತ್ರಕ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಎಂತಲೂ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ತೋರಿಸಿದನು. ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ರೂಪಿಸಿದನು. 1980 ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು.
ಬರ್ಗ್, ಪೌಲ್ (1926 - ) -1980
Berg ,Paul
ಅಸಂಸಂ-ಅಣ್ವಯಿಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ- ಮೊದಲ ವರ್ಗಾಂತರಿ ಆರ್ಎನ್ಎ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ, ಮರು ಸಂಯೋಜಕ ಡಿಎನ್ಎ ತಂತ್ರ ಅಭಿವೃದ್ದಿಪಡಿಸಲು ಮುಂದಾದವರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗ.
ಅಸಂಸಂಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಬರ್ಗ್ 1970ರವೇಳೆಗೆ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟ್ಯಾನ್;ಫೋರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿದ್ದನು. 1955ರಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕ್ ಅರ್ಎನ್ಎ ಟೆಮಪ್ಲೇಟ್ನ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ, ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಜೈವಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಬಹುದೆಂದೂ, ಅಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾದ ದತ್ತಕ ಅಣು ಅಗತ್ಯವಿರುವುದೆಂದೂ ಸೂಚಿಸಿದ್ದನು. ಅದಲ್ಲದೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ 20 ಬಗೆಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೂ ಅದರದೇ ಆದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದತ್ತಕ ಇರುವುದೆಂದೂ ಭಾವಿಸಿದ್ದನು. ಇದರ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ಬರ್ಗ್ ಮೊದಲ ದತ್ತಕವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದನು. ಇದನ್ನು ಈಗ ವರ್ಗಾಂತರಿ ಅರ್ಎನ್ಎ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಣ್ಣ ಅರ್ಎನ್ಎ ಅಣುವಾಗಿದ್ದು ಮೆಥಿಯೋನೈನ್ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವನ್ನು ವರ್ಗಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲಿ ಬರ್ಗ್ ಆಯ್ದ ವಂಶವಾಹಕಗಳನ್ನು ಪರಕೀಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರೀಯಾಗಳು ಮೂಲ ಜೀವಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುವಂತಹ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸತೊಡಗಿದವು. ಇದು ತಳಿತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಯಿತಲ್ಲದೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕವಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದು ತೋರಿಸಿತು. ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಅಥವಾ ಇಂಟರ್ಫೆರಾನ್ ನಂತಹ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಂದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿ ಪಡೆಯುವುದು ವಾಸ್ತವವಾಯಿತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಮಾರಕವಾದ ವಿಲಕ್ಷಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸೃಜಿಸುವ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ರಮ್ಯತೆಯೂ ನಿಜವಾಗುವ ಕಾಲ ಬಂದೊದಗಿತು. ಈ ಅಪಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರ್ಗ್ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. 1980ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಗ್ ,ವಾಲ್ಟರ್ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ, ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಜೊತೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಂಚಿಕೊಂದನು.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್,ಫ್ರೆಡರಿಕ್ (1918--) 1958 & 1980
Sanger , Frederick
ನೋಡಿರಿ - 1958
Herzberg , Gerhard 1971
ಜರ್ಮನಿ-ಕೆನಡಾ-ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಹೊಸ ಅಣು ಮತ್ತು ಅಣುರಚನೆಗಳು ಅರಿವಿಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ರೋಹಿತವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ವಿಧಾನ ಬಳಕೆಗೆ ತಂದವನು.
ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿ ಡಾರ್ಮ್ಸ್ಟ್ಯಾಡ್ನಲ್ಲಿ 1930ರಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ, ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು. 1935ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿದ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ 1969ರವರೆಗೆ ಒಟ್ಟಾವದಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿದ್ದನು. ಈ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ರೋಹಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿನ (Spectroscopy) ಜಾಗತಿಕ ಮುಂಚೂಣಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದನು. ರೋಹಿತವನ್ನು ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್. ಸೈದ್ದಾಂತಿಕ ನಿಲುವಿನ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ, ಅಣುಗಳ ರಚನೆಯ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ, ಅಪರೂಪದ ಅಣುಗಳ ತನಿಖೆಗೆ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ರೋಹಿತಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಮೊರೆ ಹೋದನು. ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಅಂತರ್ ತಾರಾ, ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ, ಧೂಮಕೇತುಗಳಲ್ಲಿ ಧಾತುಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಹೆರ್ಜ್ಬರ್ಗ್ ರೋಹಿತ ಶಾಸ್ತ್ರದ ನೆರವಿತ್ತನು. 1971ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಹೆರ್ಜಾಬರ್ಗ್ ಗೌರವಿತನಾದನು.
ಆ್ಯನ್ಫಿನ್ಸೆನ್ , ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ (ಬೊಯೆಮರ್) (1916-1995)-1972
Anfinsen , Christian (Boehmer)
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕಿಣ್ವಗಳ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ , ಸ್ವಾರ್ಥ್ಮೋರ್ ಹಾಗೂ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದನು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ 1950ರಲ್ಲಿ ಬೆಥೆಡ್ಸಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೇರಿದನು. 1960ರಲ್ಲಿ ಮೂರ್ ಮತ್ತು ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಎಚ್. ಸ್ಟೀನ್ ರೈಬೋನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಗೆ ಕಾರಣವಾದ 124 ಅಮೈನೋ ಆವ್ಮ್ಲಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದರು. ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರಣಿ ತಿಳಿದ ಮೊದಲ ಕಿಣ್ವವೆಂದು (Enzyme) ಇದು ದಾಖಲಾಯಿತು. ಕಿಣ್ವಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಹೊದಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅಮೈನೋ ಆವ್ಮ್ಲಗಳ ಸರಣಿ ಜೋಡಣೆಯಂತೆಯೇ ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕಾರವೂ ಸಹ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕಿಣ್ವದ ಆಕಾರವನ್ನು ಭಂಗಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಅದಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ತಾಪಮಾನ , ಲವಣ ಸಾಂದ್ರತೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರೆ ಅದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಮೂಲ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಬಲ್ಲದೆಂದು ಮತ್ತು ಅದು ಮೂಲ ಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಗಳಿಸುವ್ಯದೆಂದು ಆ್ಯನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ ತೋರಿಸಿದನು. ಕಿಣ್ವದ ಈ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಅದರ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಮೂರು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿರುವಲ್ಲಿದೆಯ್ದೆಂ ವಿವರಿಸಿದನು. ಬೇರೆ ಪ್ರೋಟೀನ್;ಗಳು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿ ವರ್ತಿಸುವುವೆಂದು ಆ್ಯನ್ಫಿನ್ಸೆನ್ ಸಾಧಿಸಿದನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1972ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು.
ವಿಲಿಯಂ , ಹೊವಾರ್ಡ್ ಸ್ಟೀನ್ (1911-1980) 1972
William , Howard Stein
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ - ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸರಣಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
25 ಜೂನ್ 1911 ರಂದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕನಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ಜನನವಾಯಿತು. ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ಈತನ ತಂದೆಗೆ ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಒಲವಿದ್ದಿತು. ಅವಧಿಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದ ಈತನ ತಂದೆ ಕ್ಷಯ ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಾಜ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದನು. ಶುದ್ಧ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿಗಳಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿಲಿಯಂ ತಂದೆ ತಾಯಿಗಳು ಆಶಿಸಿದ್ದರು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ 1933ರಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ನಂತರ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನ ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಿಸಿಷಿಯನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸರ್ಜನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಯಾಸ್ಟಿನ್ ಪ್ರೊಟಿನ್ನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, ಇದು ಹೃದಯ ರಕ್ತನಾಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ರೋಗದಲ್ಲಿ ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ವಿಲಿಯಂ ರಾಕ್ಫೆಲರ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದನು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ವಾಣಿಯೆಂದೇ ಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದ ಬರ್ಗ್ಮನ್ನ ಒತ್ತಾಸೆ ವಿಲಿಯಂಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಫೋರ್ಡ್ ಮೂರ್ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸಂಯೋಜನೆ ಕುರಿತಾದಂತೆ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದರು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧ ಮುಗಿದ ಎರಡೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ನ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಹಾಗೂ ಸಿಂಜ್ ಹಾಳೆ ವರ್ಣಾಲೇಖದ (Paper Chromatography) ತಂತ್ರದಿಂದ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಅನಾವರಣದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಬಹು ದೂರ ಶ್ರಮಿಸಿದ್ದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಸಲಹೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಆಲುಗಡ್ಡೆ ಗಂಜಿಯ ಮೇಲೆ ಆರಂಭಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೂರ್ ಅಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಸ್ವಯಂ ಅಮೈನೋಆಮ್ಲ ವೈಶ್ಲೇಷಕವನ್ನು (Analyser) ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ವಿಲಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೂರ್ರ ಸಹ ಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ಸರಣಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿ ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗವೇ ದಕ್ಕಿದಂತಾಯಿತು. ಈ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ವಿಲಿಯಂ 1972ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಮೂರ್, ಸ್ಟ್ಯಾನ್’ಫೋರ್ಡ್ (1913-1982) 1972
Moore , Stanford
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-–ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಮೂರ್, 1935ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಂಡರ್ಬಿಲ್ಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ, ನಂತರ ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ರಾಕ್;ಫೆಲರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮೂಲಕ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಪ್ರೋಟೀನ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು, ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆಯೆಂದು ಅರಿಯುವುದು ಬಹು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಸಮಸ್ಯೆ. ಇದು ಪರಿಹಾರವಾಯಿತೆಂದರೆ, ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಜೋಡಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಮೂರ್, ಡಬ್ಲ್ಯು.ಸ್ಟೀನ್ ಸಂಗಡ 1950ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ, ಜಲಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿ (Hydrolysis) ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಮಿಶ್ರಣ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಪ್ರಮಾಣ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂತ ತಲುಪಿದ ನಂತರ 1905ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ , ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀನ್ ಈ ಮೊದಲು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಟಾರ್ಚ್ಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಲ್ಫೋನೇಟೆಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಟೈಟಿನ್ ರಾಳ ಬಳಸಿದರು. ಈ ರಾಳಗಳು ಅಯಾನ್ಗಳ ಸ್ಥಳಾಂತರ ತತ್ತ್ವದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ,ಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಹಾಗೂ ಪೆÇ್ರೀಟೀನ್ಗಳು ಸಹ ಅಯಾನ್ನಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಹಂತ ತಲುಪಿದ ನಂತರ 1905ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್, ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲು ರೂಪಿಸಿದ ಭಾಗೀಕರಣ ವರ್ಣಾಲೇಖ (Partition Chromatography)ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 1958ರಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟೀನ್ ವಿಶೇಷ ಸಾಧನವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದು ಸ್ವಚಾಲಿತ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ ವಿಭಾಜಕವೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಮೂರ್ ಸ್ಟೀನ್ನ ವಿಶ್ಲೇಷಕದಿಂದ (Analyser) ಸಾಕಷ್ಟು ಜಟಿಲವಾದ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಅರಿಯುವುದು ಸುಲಭವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀನ್, ಅನ್ಫಿûನ್ಸೆನ್ ಜೊತೆಗೆ 1972ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ಜೆಫ್ರಿ ,ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ –(1921--)
Geoffrey , Wilkinson (CHE.) 1973
ಬ್ರಿಟನ್-ನಿರಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಲೋಹಬಂಧಿ (Metallocene) ಸಂಯುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡಾತ.
ಜೆಫ್ರಿ ,ವೆಸ್ಟ್ಯಾರ್ಕ್ಷೈರ್ ಪ್ರಾಂತದ ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ, 14 ಜುಲೈ 1921 ರಂದು ಜನಿಸಿದನು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿನ ಮನೆಗಳು ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲವೆಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೆಲಸಮ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಜೆಫ್ರಿಯ ತಂದೆ ಹಾಗೂ ತಾತ ಉತ್ತಮ ಬಣ್ಣಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಈತನ ತಾಯಿಯ ಕಡೆಯವರು ನೇಕಾರರಾಗಿದ್ದು, ಜೆಫ್ರಿಯ ತಾಯಿ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಮಗ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿದಿದ್ದಳು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಸೋದರ ಮಾವನಿಂದ ಜೆಫಿû್ರಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. ಜೆಫ್ರಿ ಟೊಮೊರ್ಡನ್ನಲ್ಲಿನ ಬಹು ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಈ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ, ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರಾಗಿದ್ದರು. ಜೆಫ್ರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದಾಗ, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಸರ್ ಜಾನ್ ಕಾಕ್ರಾಪ್ಟ್;ಗೆ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾಠ ಮಾಡಿದ ಉಪಾಧ್ಯಾಯನೇ ಇದ್ದನು. 1941ರಲ್ಲಿ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದ ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ನಲ್ಲಿ ಬೈಜಿಕ ಯೋಜನೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ನಿರತನಾದನು. 1946ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಗ್ಲೆನ್.ಟಿ.ಸೀ ಬೋರ್ಗ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ಹಾಗೂ ವಿಕಿರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಕೊರತೆಯ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isotopes) ಪಡೆದನು. 1952ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿರುವಾಗ, ವುಡ್ವರ್ಡ್ ಹಾಗೂ ಇತರರ ಜೊತೆಗೆ ಪೆರೋಸೀನ್ ಎನ್ನುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕದ ಮೇಲೆ ಲೇಖನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕದಲ್ಲಿ ಐದು ಇಂಗಾಲದ ಉಂಗುರಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅಣು ಆಚ್ಛಾದಿತಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಆಚ್ಛಾದಿತಗೊಂಡಿರುವ ವಿವಿಧ ಲೋಹದ ನೂರಾರು ಅಣುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ. ಇವನ್ನು ಲೋಹಬಂಧಿಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಲೋಹಬಂಧಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ ಇ.ಜಿ. ಫಿûಷ್ಕರ್ ಜೊತೆ 1973ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಫಿûಷ್ಕರ್ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಮೆಟಲೋಸೀನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ನಂತಹ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದನು. ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರದಲ್ಲಿರುವ ಲೋಹ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳ ಬಗೆಗೂ ಸಹ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದನು.1955ರಿಂದ ನಿವೃತ್ತನಾಗುವವರೆಗೆ ಲಂಡನ್ನ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ನಿರವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ ಸ್ಥಿತ್ಯಂತರ ಲೋಹ, ರುಥೇನಿಯಂನ ಸಂಕೀರ್ಣ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವರೂಪ, ಅಸಂತೃಪ್ತ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದರು. ಸಾವಯವ ಲೌಹಿಕಗಳ (ಔಡಿgಚಿಟಿiಛಿ ಒeಣಚಿಟs) ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1973ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್, ಒಟ್ಟೋ ಫಿಷ್ಕರ್ (1918--) 1973
Ernst , Otto Fischer
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು (Metallic Composites) ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನು. ಮ್ಯೂನಿಕ್ ಸಮೀಪದ ಸೊಲ್ನ್ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ 10 ನವೆಂಬರ್ 1918 ರಂದು ಜನಿಸಿದನು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿ, 1929ರಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಮರ್ ಶಾಲೆ ಸೇರಿದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ ಆಗ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದ್ದಂತೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಸೇವೆಗೆ ಸೇರಿದನು. ಈ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಪೋಲೆಂಡ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1941, ಹಾಗೂ ನಂತರ ಒಂದು ವರ್ಷ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ರಜಾ ಪಡೆದು ಮ್ಯೂನಿಕ್ನ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷಗಳ ಕೈಮೇಲಾಗಿ, ಅಸಂಸಂದ ಸೈನಿಕರ ಸೆರೆಯಾದ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ 1945ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡನು. ಯುದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದ್ದ ಮ್ಯುನಿಕ್ ಕಾಲೇಜ್ 1946ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆಗ ಎರ್ನೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರೆಸಿ 1949ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿಗಳಿಸಿದನು. ವಾಲ್ಟರ್ ಹೇಬರ್ನ ಸಹಾಯಕನಾದ ಎರ್ನಸ್ಟ್ ,ನಿಕೆಲ್ ಲವಣಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಬನ್ ಮಾನಾಕ್ಸೈಡ್ ಪರಿಣಾಮ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಬರೆದು 1952ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1956ರಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಅಸಂಸಂಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ಇತ್ತನು. ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಸೈಕ್ಲೋಪೆಂಟಡೇನ್ಸ್ ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಓಲೇಫಿûನ್, ಮೆಟಲ್ ಕಾರ್ಬನಲ್ ಕಾರ್ಬೀನ್, ಕಾರ್ಬೈನ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಕೇಂದ್ರಿಕೃತವಾಗಿದ್ದವು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ 1973ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1956ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದ ಎರ್ನ್ಸ್ಟ್ ಹಲವಾರು ಗೌರವ, ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಪೌಲ್, ಜಾನ್ ಫ್ಲೋರಿ (1910-1985) 1974
Paul , John Flory
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದಾತ.
ಪೌಲ್ನ ಪೂರ್ವಿಕರು ಹಂಗರಿ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದು, ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಜರ್ಮನಿಯಿಂದ ಅಸಂಸಂಗಳಿಗೆ ಬಂದ ನೆಲೆಸಿದ ಆರನೇ ತಲೆಮಾರಿನಲ್ಲಿ ಪೌಲ್ 19 ಜೂನ್ 1910ರಂದು, ಇಲಿನಾಯ್ ಪ್ರಾಂತದ ಸ್ಟರ್ಲಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಇಂಡಿಯಾನದ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ಕಾಲೇಜ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಹಾಲ್ನಿಂದ ಜಾನ್ಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿತು. 1934ರಲ್ಲಿ ಓಹಿಯೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದ ಜಾನ್ ಡ್ಯೂಪಾಂಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ನೈಲಾನ್ ಹಾಗೂ ನಿಯೋಪ್ರಿನ್ಗಳನ್ನು ಉಪಜ್ಞಿಸಿದ್ದ ವ್ಯಾಲೆಸ್ ಎಚ್. ಕ್ಯಾರೋಥರ್ಸ್ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸದವಕಾಶ ಜಾನ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ಈತನಿಂದ ಬಹ್ವಂಗೀಕರಣದ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿತು. 1937ರಲಿ ಜಾನ್ ಸಿನ್ಸಿನಟ್ಟಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಮೂಲ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿ, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ರಬ್ಬರ್ ಹಾಗೂ ರಬ್ಬರ್ನಂತಹ ಕೃತಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸುವ ಒತ್ತಡ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಜಾನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಆಯಿಲ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ನಂತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಗುಡ್ ಇಯರ್ ಟೈರ್ ಅಂಡ್ ರಬ್ಬರ್ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿದನು. 1948ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ಫಿಷರ್ ಬೇಕರ್ ಅನಿವಾಸಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕ ಹುದ್ದೆಯ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ನೆಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೆರಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ 1953ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಾಲಿಮರ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಕೃತಿಯನ್ನು ಜಾನ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ದ್ರವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳ ಸರಪಳಿಗಳಾದ ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ (Polymer)ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪೌಲ್ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದನು. ಇವು ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ ದೃಢಗೊಂಡವು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಪೌಲ್ 1974ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಜಾನ್ ,ವಾರ್’ಕಪ್ ಕಾರ್ನ್ಫೋರ್ಥ್ (1917--) 1975
John , Warcup Cornforth
ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ-ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಿಣ್ವ ಕ್ರಿಯಾಪ್ರೇರಿತ ಕ್ರಿಯೆಗಳ (enzyme Activated Reactions) ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ (Stereo Chemistry) ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದಾತ.
ಜಾನ್ನ ತಂದೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಹಾಗೂ ತಾಯಿ ಜರ್ಮನ್ ಮೂಲದವರಾಗಿದ್ದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್’ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಜಾನ್ 7 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1917ರಂದು ಸಿಡ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಜಾನ್ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿರುವಾಗ ಓಟೋ ಸ್ಲ್ಕೆಲಾರಿಸಿಸ್ನಿಂದಾಗಿ ಕಿವುಡನಾಗತೊಡಗಿದನು. ಮುಂದೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಿವುಡನಾದನು. ಆದರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಆತನ ಕಿವುಡುತನವನ್ನು ಮೀರಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಬೆಂಬಲ ದೊರೆಯಿತು. ಹದಿನಾರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ನಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿದಾಗ, ಕಿವುಡುತನದಿಂದಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಜಾನ್ಗೆ ಕೇಳಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಷ್ಟಾದರೂ 1937ರಲ್ಲಿ ಸ್ವರ್ಣ ಪದಕದೊಂದಿಗೆ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಲು ಆಕ್ಸ್'ಫರ್ಡ್'ಗೆ ಹೋಗಿ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಬಿನ್ಸನ್ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ಆಗ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ ಮಹತ್ವ ಮನದಟ್ಟಾಗಿದ್ದಿತು. ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ನ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ ಜಾನ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ಸ್ಟೆರಾಲ್ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಹಂತದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಜಾನ್ ಗುರುತಿಸಿದ್ದನು. 1951ರಲ್ಲಿ ವುಡ್ವರ್ಡ್ನೊಂದಿಗೆ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸುಗಂಧೇತರ (Nonaromatic) ಸ್ಟೆರಾಯಿಡ್ಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಸಾಧಿಸಿದನು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಪಾಪ್ರಾಕ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಕುರುಹುಕಗಳಿಂದ (Tracer) ಇಂಗಾಲದ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ಉಂಗುರಗಳ ರಚನೆಯಿಂದಾಗಿರುವ ಕೊಲೆಸ್ಟರಾಲ್ನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ಕಳಚಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಕಿಣ್ವ (Enzyme) ಕ್ರಿಯಾಪ್ರೇರಿತ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ತ್ರಿದಿಶಾ (Stereo) ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಅದ್ಯಯನಗಳಿಗಾಗಿ ಜಾನ್ 1975ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್, ಪ್ರೆಲೊಗ್ (1906-1988) 1975
Vladimir , Prelog
ಬೊಸ್ನಿಯಾ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತ್ರಿದಿಶಾ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾತ.
ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 23 ಜೂನ್ 1906ರಂದು ಸರಜೆವೊದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಆಗ ಸರಜೆವೊ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ-ಹಂಗರಿ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಿತು. 1918ರಲ್ಲಿ ಇದು ಯುಗೋಸ್ಲೋವಿಯಾ ಸೇರಿತು. ಸರಜೆವೊ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಪ್ರಾರಂಭದ ತಾಣವೆಂದು ಕುಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೇ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ರಾಜಕುಮಾರ ಫ್ರಾಝ್ ಫರ್ಡಿನ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಆತನ ಪತ್ನಿ ಹತ್ಯೆಯಾಗಿ ಯುದ್ದದ ಬೀಜ ಬಿತ್ತನೆಯಾಯಿತು. ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ 1915ರಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಕುಟುಂಬ ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಜಗ್ರೆಬ್ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1924ರಿಂದ 1929ರವರೆಗೆ ಪ್ರಾಗ್ನಲ್ಲಿರುವ ಜೆಕ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿದನು. ಇಲ್ಲಿರುವಾಗ ಅಜೀವ ಸ್ನೇಹಿತನೂ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕನೂ ಆಗಿದ್ದ ರುಡಾಲ್ಫ್ ಲೂಕ್ಸ್ನ ಪರಿಚಯವಾಯಿತು. 1929ರಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ ಹೊರಬಂದಾಗ ಆರ್ಥಿಕ ಖಿನ್ನತೆ ಇಡೀ ಯುರೋಪನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ್ದಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಪಡೆಯಲು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್’ಗೆ ಬಹು ಕಠಿಣವಾಯಿತು. 1935ರಲ್ಲಿ ಜಗ್ರೆಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕ ಹುದ್ದೆ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾದನು. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹೊಣೆ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಹೆಗಲೇರಿತು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಜಗ್ರೆಬ್ ಜರ್ಮನಿಯ ವಶವಾಯಿತು. ಇದೇ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ರಿಚರ್ಡ್ ಕುಹ್ನ್’ನಿಂದ ಆಹ್ವಾನ ಬಂದಿತು. ನಾಝಿಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಬಹು ಪ್ರಯಾಸದಿಂದ ಜಗ್ರೆಬ್ನಿಂದ ಪರಾರಿಯಾದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್, ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಆ ಮೂಲಕ ಜರ್ಮನಿ ತಲುಪಿದನು. ಕುಹ್ನ್ ಹಾಗೂ ರುಜಿಕಾರ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಿಬಾ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿ ಝೂರಿಕ್ನಲ್ಲಿರುವ ಫೆಡರಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಮೇಲೇರಿದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1957ರಲ್ಲಿ ರುಜಿಕಾನಿಂದ ತೆರನಾದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರಿದನು. ಈ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಾನು ಅರ್ಹನಲ್ಲವೆಂದು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್’ಗೆ ಭಾಸವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಕೆಳಗಿಳಿಯಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸರದಿಯ ಮೆಲೆ ನಿರ್ದೇಶಕ ಹುದ್ದೆ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ದಕ್ಕುವಂತೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡನು. ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಅಡಮಂಟೇನ್, ಅಯಲಾಯಿಡ್ಸ್ , ರಿಫಾಮೈಸಿನ್ಸ್, ಬೊರೋಮೈಸಿನ್ಗಳು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಎಲ್ಲೆಯೊಳಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಅರಿಯುವಲ್ಲಿ ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ (StereoChemistry) ಹಲವಾರು ಅಡಚಣೆಗಳಿದ್ದವು. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಾಗ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಕವಲೆಂದು ಭಾವಿಸದೆ ಅದೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಬಗೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಸ್ಟೀರಿಯೋ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1975ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. 1959ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡಿನ ಪ್ರಜೆಯಾದ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ 1998ರಲ್ಲಿ ಮೃತನಾದನು.
ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್, ವಿಲಿಯಂ ನನ್ (1919--) 1976
Lipscomb , William Nunn
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕಿಣ್ವಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ 9 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1919ರಂದು ಓಹಿಯೋ ರಾಜ್ಯದ ಕ್ಲೀವ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿ¸ದನು. ಈತ ಒಂದು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ, ಈತನ ಕುಟುಂಬ ಕೆಂಟುಕಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿತು. 1941ರಲ್ಲಿಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು. ಲಿನಸ್ ಪೌಲಿಂಗ್ನ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡನು. 1946ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ ಮಿನ್ನೆಸೊಟಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1959ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋದನು. 1960ರಿಂದ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ ಕಿಣ್ವಗಳ ತ್ರಿದಶಾ ರಚನೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪಾತ್ರ, ಅವುಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ 1976ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಉತ್ತಮ ಟೆನಿಸ್ ಕ್ರೀಡಾಪಟುವಾಗಿರುವ ಲಿಪ್ಸ್ಕಾಂಬ್ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯ ಗೋಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಲಾರಿನೆಟ್ ವಾದಕನಾಗಿಯೂ ಸಹ ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದ್ದಾನೆ.
ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ, ಇಲ್ಯಾ (1917--) 1977
Prigogine , Ilya
ರಷ್ಯಾ-ಬೆಲ್ಜಿಯಂ-ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಅವಿಪರ್ಯಯ ಔಷ್ಣೀಯಗತಿಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ( Non Reversible Thermodyanamics) ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ, ಹನ್ನೆರಡನೇ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ಬೆಲ್ಜಿಯಂನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದನು. ಬ್ರುಸೆಲ್ಸ್ಸ್ನಿಂದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ 1951ರಲ್ಲಿಅಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಅಸಂಸಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದನು. ಅಭಿಜಾತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಪರ್ಯಯ (Reversible) ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಾನವಿದ್ದರೆ, ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕವಾಗಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂತುಲಿತ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿರಳಾತಿವಿರಳ. ನಿರ್ಜೀವ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಭಂಗವೇ ಪ್ರಧಾನವಾದರೆ, ಜೀವಂತ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ದ ಸ್ಥಿತಿ ಸಹಜವೆಂಬಂತಿದೆ. ಕ್ರಮಹೀನ ಸರಕಿನಿಂದಲೇ ಕ್ರಮಬದ್ದ ಜೀವ ಉಗಮ ಆಗಿದೆಯೆನ್ನಬಹುದು. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ ಈ ಎರಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಗಣಿತೀಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿ, ಇವು ಹೇಗೆ ಚೈತನ್ಯಹ್ರಾಸಕ ಹಾಗೂ ಕ್ರಮಭಂಗ ರೂಪಿಗಳಾಗಿರುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆಯ ಈ ಸಾಧನೆ, ಜೀವ ವಿಕಾಸ, ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಜೀವ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಿಗೊಜೀನೆ 1977ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ಗೌರವಿತನಾದನು.
ಮಿಷೆಲ್, ಪೀಟರ್ (ಡೆನ್ನಿಸ್) (1920-1992) 1978
Mitchell , Peter ( Dennis )
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಚೈತನ್ಯ ರವಾನೆಯಾಗುವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ನೀಡಿದಾತ.
ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಕಟ್ಟಿ, ಸಾಧನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಕನಸಿನ ಮಾತಾಗಿರುವಂತೆ , ಸಿದ್ಧಾಂತವೊಂದು ಮೊದಲು ತೀವ್ರ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಕ್ರಮೇಣ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸುವುದೂ ಸಹ ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಅನೂಹ್ಯ ಸಂಗತಿ .ಇವೆರಡೂ ಅನನ್ಯಗಳ ಆಕರವೇ ಮಿಷೆಲ್, ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಎಡಿನ್ ಬರೋದಲ್ಲಿ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೋಧಕನಾಗಿ ನಂತರ, 1963ರಲ್ಲಿ ಬಾಡ್ಮಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಪಾಳು ಗಾಜಿನ ಮನೆ ಖರೀದಿಸಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು, ಇಲ್ಲಿ ಜೆನ್ನಿ¥sóÀರ್ ಮೊಯ್ಲಿಯ ನೆರವಿನಿಂದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೈಥೋಕಾಂಡ್ರಿಯಾ ಹಾಗೂ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ಲೋರೋಪ್ಲಾಸ್ಟ್’ಗಳಲಿ ಚೈತನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ, ಹಂಚಿಕೆಯಾಗುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಇದು ಬಹು ಟೀಕೆಗೆ ತುತ್ತಾಯಿತು. ಇದಾದ ಒಂದು ದಶಕದ ನಂತರ ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮಿಷೆಲ್ 1978ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಬ್ರೌನ್, ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಚಾಲ್ರ್ಸ್ (1912--) -1979
Brown , Herbert Charles
ಆಸಂಸಂ- ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ -ಸಾವಯವ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಸಾವಯವ ಬೋರಾನ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದಾತ.
ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದನಾದರೂ, ಅವನ ಕುಟುಂಬ 1914ರಲ್ಲಿ ಅಸಂಸಂಗಳ ಚಿಕಾಗೋ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿತು. ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಸ್ವಯಂ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ 1947ರಲ್ಲಿ ರಡ್ಯೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ 1978ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತನಾಗುವವರಿಗೂ ಅಲ್ಲೇ ಇದ್ದನು. ಹರ್ಬರ್ಟ್, ಬೊರಾನ್ ಸಂಯೋಜಿತಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವುಳ್ಳವನಾಗಿದ್ದನು. ಕೆಲ ಸಂಗಡಿಗರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಸೋಡಿಯಂ ಬೊರೋ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಅಪಕರ್ಷಣಕ್ಕೆ (Reduction) ಬಳಸಿದ ಮೊದಲಿಗ. ಡೈ ಬೊರಾನ್ನಿಂದ ಆರ್ಗನೋಬೊರಾಟಿ ತಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಹೈಡ್ರೋಬೊರೇಷನ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹರ್ಬರ್ಟ್ 1979ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು.
ಜಾರ್ಜ್, ವಿಟ್ಟಿಂಗ್ –(1897-1987) 1979
George , Witting
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ಜಾರ್ಜ್, 1897ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಮಾರ್ಬರ್ಗ್, ಲಾಹ್ನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಾವುನ್ಷೆವಿಗ್ ಕಾಲೇಜಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. 1937ರಲ್ಲಿ ಫಿû್ರೀಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1944ರಿಂದ ಟುಟಿನ್ಜೆನ್ನಲ್ಲಿನ ರಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1967ರಲ್ಲಿ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ¥sóÉ್ರಡೆನ್ಬರ್ಗ್ನಿಂದ ತೆರವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹುದ್ದೆ ಅಲಂಕರಿಸಿದನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ತ್ರಿದಿಶಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು (StereoChemistry)ಕುರಿತಾದಂತೆ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ಆಲ್ಕಲಿ ಲೋಹಗಳು , ಇಂಗಾಲ ಆಧಾರಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಜಾರ್ಜ್ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವೆನಿಸಿದವು. ಜಾರ್ಜ್ ಹ್ಯಾಲೋಜೆನ್ ಲೋಹ ವಿನಿಮಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಐದನೇ ಗುಂಪಿನ ಧಾತುಗಳ ಪೆಂಟಾರಿಲ್ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನಗಳ (Derivatives) ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದ ಜಾರ್ಜ್ 1953ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದನು. ಕಾರ್ಬೋನೈಲೋಫಿûನ್ಗಳು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಎಳೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿವೆ. 1942ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಹಾಗೂ ಡಿ.ರಾಬಟ್ರ್ಸ್ ಡಿ ಹೈಡ್ರೋಬೆಂಜಾಲ್ ಅಲ್ಪಾಯುಷಿಯಾದ ಉಪಉತ್ಪನ್ನವೆಂದು ತೋರಿಸಿದರು. ಇವೆಲ್ಲಾ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಜಾರ್ಜ್ 1979ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. ಜಾರ್ಜ್ ವಿಟ್ಟಿಂಗ್ 26 ಆಗಸ್ಟ್ 1987ರಂದು ಮೃತನಾದನು.
ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ವಾಲ್ಟರ್ (1932--)
Gilbert , Walter (CHE.) 1980
ಅಸಂಸಂ-ಅಣ್ವಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ -ವಂಶವಾಹಕದ ಮೊದಲ ನಿಗ್ರಹಕಾರಿ (Repressor) ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದಾತ.
ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ,ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಲ್ಲಿ ಗಣಿತದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದನು. ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಸೈದಾಂತಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡನು. 196೦ ರಲ್ಲಿ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಅಣ್ವಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಳಿ 1964ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಜೀವ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1961ರಲ್ಲಿ ಮೊನೊಡ್ ಮತ್ತು ಎಫ್.ಜಾಕೊಬ್ ವಂಶವಾಹಕದ ಕ್ರಿಯಾ ನಿಯಂತ್ರಕ ಒಂದು ರಾಸಾಯನಿಕ ಇರಬಹುದೆಂದೂ,ಅದು ವಂಶವಾಹಕದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದಾಗ, ಅದನ್ನು ಸುಪ್ತಗೊಳಿಸುವುದೆಂದೂ ಸೂಚಿಸಿದ್ದರು, 1966ರಲ್ಲಿ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಬಿ. ಮೂಲರ್ಹಿಲ್ ಇಂತಹ ವಸ್ತು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಹೊರಟು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದನು. ಹೀಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕ ‘ದುಗ್ದ ನಿಯಂತ್ರಕ’ ವೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್ ಒಡೆಯಲು ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಿಣ್ವದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಈ ಕಿಣ್ವದ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಂಶವಾಹಕವಿದೆ. ದುಗ್ದ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಈ ವಂಶವಾಹಕವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ದುಗ್ದನಿಯಂತ್ರಕ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಎಂತಲೂ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ತೋರಿಸಿದನು. ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ರೂಪಿಸಿದನು. 1980 ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು.
ಬರ್ಗ್, ಪೌಲ್ (1926 - ) -1980
Berg ,Paul
ಅಸಂಸಂ-ಅಣ್ವಯಿಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ- ಮೊದಲ ವರ್ಗಾಂತರಿ ಆರ್ಎನ್ಎ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ, ಮರು ಸಂಯೋಜಕ ಡಿಎನ್ಎ ತಂತ್ರ ಅಭಿವೃದ್ದಿಪಡಿಸಲು ಮುಂದಾದವರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗ.
ಅಸಂಸಂಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಬರ್ಗ್ 1970ರವೇಳೆಗೆ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಹಾಗೂ ಸ್ಟ್ಯಾನ್;ಫೋರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿದ್ದನು. 1955ರಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕ್ ಅರ್ಎನ್ಎ ಟೆಮಪ್ಲೇಟ್ನ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ, ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಜೈವಿಕ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಬಹುದೆಂದೂ, ಅಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾದ ದತ್ತಕ ಅಣು ಅಗತ್ಯವಿರುವುದೆಂದೂ ಸೂಚಿಸಿದ್ದನು. ಅದಲ್ಲದೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ 20 ಬಗೆಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೂ ಅದರದೇ ಆದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದತ್ತಕ ಇರುವುದೆಂದೂ ಭಾವಿಸಿದ್ದನು. ಇದರ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ಬರ್ಗ್ ಮೊದಲ ದತ್ತಕವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದನು. ಇದನ್ನು ಈಗ ವರ್ಗಾಂತರಿ ಅರ್ಎನ್ಎ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಣ್ಣ ಅರ್ಎನ್ಎ ಅಣುವಾಗಿದ್ದು ಮೆಥಿಯೋನೈನ್ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವನ್ನು ವರ್ಗಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲಿ ಬರ್ಗ್ ಆಯ್ದ ವಂಶವಾಹಕಗಳನ್ನು ಪರಕೀಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರೀಯಾಗಳು ಮೂಲ ಜೀವಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುವಂತಹ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸತೊಡಗಿದವು. ಇದು ತಳಿತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಯಿತಲ್ಲದೆ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕವಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದು ತೋರಿಸಿತು. ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಅಥವಾ ಇಂಟರ್ಫೆರಾನ್ ನಂತಹ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಂದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿ ಪಡೆಯುವುದು ವಾಸ್ತವವಾಯಿತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಮಾರಕವಾದ ವಿಲಕ್ಷಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸೃಜಿಸುವ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ರಮ್ಯತೆಯೂ ನಿಜವಾಗುವ ಕಾಲ ಬಂದೊದಗಿತು. ಈ ಅಪಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರ್ಗ್ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. 1980ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಗ್ ,ವಾಲ್ಟರ್ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ, ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಜೊತೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಂಚಿಕೊಂದನು.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್,ಫ್ರೆಡರಿಕ್ (1918--) 1958 & 1980
Sanger , Frederick
ನೋಡಿರಿ - 1958