ಕಾರ್ಲ್, ಬಾಷ್ (1874-1940) 1931
Carl , Bosch
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯಾ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ ತಂತ್ರ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾತ.
ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ 27 ಆಗಸ್ಟ್ 1874ರಂದು ಕೊಲೊನ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1894 ರಿಂದ 1896ರವರೆಗೆ ಚಾರ್ಲೊಟ್ಜಬರ್ಗ್ನ ಟೆಕ್ನಿಷ್ ಹೂಕ್ಶುಲೆ ಯಲ್ಲಿ ಲೌಹಿಕ ಹಾಗೂ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದನು. 1896ರಲ್ಲಿ ಲಿಪ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ, 1898ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಬಣ್ಣ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ ರುಡಾಲ್ಫ್ ರೀಟ್ಸೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಊದಾ ಬಣ್ಣವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. 1901 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಸಾರಜನಕವನ್ನು ಸ್ಥೀರೀಕರಿಸುವ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡ ಕಾರ್ಲ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಲೌಹಿಕ (Metallic)ಸಯನೈಡ್ ಹಾಗೂ ನೈಟ್ರೈಟ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದನು. 1908ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಉದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದ ಬಡಿಷ್ಕೋ ಅನಿಲಿನ್ ಉಂಡ್ ಸೋಡ್ ಪ್ಟ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಕಂಪನಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯವನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ ತಂತಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಟೆಕ್ನಿಷ ಹೂಕ್ಷಲೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಫ್ರಿಟ್ಜ್ ಹೇಬರ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದ್ದನು. ಇದನ್ನು ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವಂತಹ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಲ್ಗೆ ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಧಿಕ ತಾಪಮಾನ, ಒತ್ತಡ ತಾಳಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಅಮೋನಿಯಾ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಾವರದ ನಿರ್ಮಾಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬೇಕಾದ ಸವಾಲುಗಳೆದುರಾದವು. ಹೇಬರ್ನ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಓಸ್ಮಿಯಂ ಮತ್ತು ಯುರೇನಿಯಂಗಳನ್ನು ವೇಗವರ್ಧಕಗಳಾಗಿ (Catalyst)ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ಇವುಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಕಾರ್ಲ್ ತಂಡ ಅಗ್ಗವಾದ ಶುದ್ಧ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಸಂಯುಕ್ತಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸಿ ಬಳಸಿದರು. ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಅಮೋನಿಯಂನ್ನು ಅಗ್ಗವಾಗಿ, ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇದು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯ ಹಾಗೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನೇ ತಂದಿತು. 1917ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಡ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ, 1917ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಸ್ಬರ್ಗ್ನ ಹತ್ತಿರ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡ ಬೃಹತ್ ಅಮೋನಿಯಾ ಹಾಗೂ ರಸಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಕೃಷಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಸಾರಜನಕ ಆಧಾರಿತ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳಿಗಿದ್ದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದವು. ಕಾರ್ಲ್ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದ್ದಂತೆ, ಶುದ್ದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದನು. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಾಂತ ಹಲವಾರು ಗೌರವ, ಮನ್ನಣೆಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ 1931ರಲ್ಲಿಫ್ರೆಡರಿಕ್ಬರ್ಜಿಯಾಸ್ನೊಂದಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರನಾದನು.
ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್, ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಕಾರ್ಲ್ ರುಡಾಲ್ಫ್ (1884-1949)-1931
Bergius , Friedrich Karl Rudolf
ಜರ್ಮನಿ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ ತೈಲ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತಯಾರಿಕನ ಮಗನಾಗಿದ್ದ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ನೆನ್ರ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಹೇಬರ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದನು. ಮೊದಲ 5 ವರ್ಷ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ , ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ನೌಕರನಾಗಿದ್ದನು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಲಜನಕವನ್ನು ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂಬಂಧಿಕ ಅಣು ರಾಶಿಯನ್ನು (Relative molecular Mass) ಹೊಂದಿದೆಯೆಂದು ಅರಿತನು. ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನ್ನು ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯುವ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಪುಡಿ ಹಾಗೂ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನ್ನು, ಜಲಜನಕ ಹಾಗೂ ವೇಗವರ್ಧಕದೊಂದಿಗೆ (Catalyst) ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಜಲಜನಕ ಬಳಕೆಯಾಗಿ ಭಟ್ಟಿ ಇಳಿಸಿದಾಗ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮದ್ಯದಲ್ಲಿ ಫಿನಾಲ್ ಹಾಗೂ ಈಥೇನ್ 1,2 ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ (Synthesis) ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ 1931ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ನೊಂದಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್, ಅಡಾಲ್ಫ್ ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ನ್ (1903-1995)- 1939
ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ಇರ್ವಿಂಗ್ (1881-1957) 1932
Langmuier , Irving
ಅಸಂಸಂ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ-ಹಲವಾರು ಸಾಧನಗಳ ಉಪಜ್ಞೆಕಾರ.
ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ನಾಲ್ಕು ಜನ ಮಕ್ಕಳ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯನು. ಹದಿನೇಳು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ ತಂದೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಜೀವವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ , ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿತಿವಂತನಾದನು. ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೇರಿದನು. ನಂತರ ಗಟ್ಟಿಂಜೆನ್ನಲ್ಲಿ ನೆರ್ಸ್ಟ್ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಗೊಳಿಸಿದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ ಮೇಲೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಹಾಯಿಸಿದಾಗ ಅವು ಹೇಗೆ ವಿಯೋಜನೆಗೊಳ್ಳುವುವೆಂದು (Decompose)ಅರಿಯುವ ಹೊಣೆ ಈತನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. 1901ರಲ್ಲಿ, ಜನರಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಕಂಪನಿಯ, ಷೆನೆಕ್ಟಾಡಿ ಕೇಂದ್ರ ಸೇರಿದ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ಅಲ್ಲಿ ನಲವತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾಲ ದುಡಿದನು, ಉರಿಯುವ ದೀಪಗಳ ಬುರುಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಗಾನ್ನಂತಹ ಜಡ ಅನಿಲ ತುಂಬಿ, ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ತಂತುಗಳು ಬಹುದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದನು. ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ಬಲ್ಬ್ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದಿತು. ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ನ ಪರಮಾಣುಗಳು ಬಿಳಿಗಾವಿನಲ್ಲಿ ಆವಿಯಾಗಿ ತಂತು ಪುಡಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರ ಮುಂದುವರೆದ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಣ್ವಯಿಕ ಜಲಜನಕ ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಉರಿಸಿ, 6000 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್ಗೂ ಅಧಿಕ ತಾಪಮಾನ ಗಳಿಸಿ, ಬೆಸುಗೆ ಬತ್ತಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿದನು. ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ವಿದ್ಯುಧೃವಗಳ (Electrodes) ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಬಲವಾದ ವೈದ್ಯುಚ್ಛಾಪವನ್ನು (Electric Arc) ಪಡೆದು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವ ಜಲಜನಕವನ್ನು ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಿದಾಗ, ಅಂತಹ ಅನಿಲದಲ್ಲಿ 10% ಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಪರಮಾಣವಿಕ ಜಲಜನಕ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಶಾಖ ವ್ಯಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಜಲಜನಕ ಲೋಹದ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಅದರ ಮೈ ಮೇಲಿನ ಪರಮಾಣುಗಳೊಂದಿ ಸೇರಿ ಅಣುರೂಪ ತಾಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ಶಾಖ ಹೊರ ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ, ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್, ಟ್ಯಾಂಟಲಮ್ನಂತಹ ಲೋಹಗಳನ್ನು ದ್ರವೀಕರಿಸಿ ಬೆಸೆಯಬಹುದು. 1919ರಿಂದ 1921 ರವರೆಗೆ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಮೂಯೂರ್ , ಅಣುಗಳ ರಚನೆ, ಅವುಗಳು ಸಂಯೋಜಿತವಾಗುವ ರೀತಿಯ ಬಗೆಗೆ ಲೆವಿಸ್ನೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರತನಾದನು. ಇದರ ¥sóÀಲವಾಗಿ ಲೆವಿಸ್ ಲಾಂಗ್ಮ್ಯೂರ್ನ ಸಂಯೋಗ ಸಾಮಥ್ರ್ಯದ ಅಷ್ಟಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು,. ಲೋಹ ಫಲಕಗಳ ಮೇಲ್ಮೆ ಮೇಲೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಹರಿಯಿಸಿ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಘನ ಲೋಹಗಳ ಮೇಲಿನ ಅನಿಲಗಳ ಅಧಿಶೋಷಣೆ (Odsorption) ಸಿದ್ಧಾಂತ ನೀಡಿದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೌರವಿತನಾದನು. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿರದೆ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಂಗದಲ್ಲಿದ್ದು, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ , ಅನಿಲಗಳ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗೆಗೂ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಪವನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಘನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಮೂಲಕ ಮೋಡ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲಿಗ. ಸಂಗೀತ, ಸಂವಾದ, ಸ್ನೇಹಗಳಿಗೂ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದನು. ಆಲಾಸ್ಕಾದಲ್ಲಿರುವ ಪರ್ವತವೊಂದನ್ನು ಮೌಂಟ್ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿ ಅವನ ನೆನಪನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯುರೆ, ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಕ್ಲೇಟನ್ (1893-1981) 1934
Urey , Harold Clayton
ಅಸಂಸಂ-ಭೌತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isotopes) ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಯುರೆ, ಮೊಂಟಾನದಿಂದ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿಗಳಿಸಿದನಾದರೂ ಅಲ್ಪಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡತೊಡಗಿದನು, ನಂತರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ, ಇಲ್ಲಿಯೂ ಇದನ್ನೇ ಮುಂದುವರೆಸಿದನು. ಒಂದು ವರ್ಷ ಬೊಹ್ರ್ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಯುರೆ, ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿದ್ದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಜಲಜನಕದ, ಭಾರವಾದ ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಡ್ಯುಟೇರಿಯಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ ಯುರೆ, ಭಾರ ಜಲವನ್ನು ಭೂರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಯುರೆ, ಧಾತುಗಳ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಹೊಂದಿದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಯುರೇನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದು ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಹಂತ. ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಯುರೆ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದನು. ಜಲಜನಕದ ಬೈಜಿಕಾಸ್ತ್ರ (Nuclear Weapon) ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಟ್ರೈಷಿಯಂ ಪಡೆಯಲು ಸಹ ಯುರೆ ಪರಿಣಿತಿ ನೆರವಾಯಿತು. ಇದೇ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯುರೆ, ಸಾಗರಗಳ ಹಿಂದಿದ್ದ ತಾಪಮಾನ ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಜೀವ ಉಗಮ ಹಾಗೂ ಭೂ ಚರಿತ್ರೆಯ ಬಗೆಗೆ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆದನು. ತಂಪಿನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಹ ಕಣಗಳು ಕೂಡಿ, ಭೂಮಿ ರೂಪು ತಳೆಯಿತೆಂದು ನಂಬಿದ್ದ ಯುರೆ, ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದಿತೆಂದು ಹೇಳಿದನು. ಅದೆಷ್ಟೋ ಕಾಲದ ನಂತರ ಚಂದ್ರ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತೆಂದು ಸಹ ವಾದಿಸಿದನು. ಮುಂದುವರೆದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಯುರೆಯ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದವು. ಯುರೆಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಿಲ್ಲರ್ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಸಹ ಇದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನೊದಗಿಸಿದವು. ಯುರೆ 1934ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಬಳಸಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಯುರೆ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ವಿಧಾನ, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ರಂಗಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತಂದಿತ್ತಿತು.
ಕ್ಯೂರಿ, ಜೀನ್ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಜೊಲಿಯಟ್ –(1900-1958) -1935
Curie , Jean Frederick Joliat
ಫ್ರಾನ್ಸ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವದ ಹೊಂದಿದ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾತ
ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಲಿಯಟ್ 19 ಮಾರ್ಚ್ 1900ರಂದು ಪ್ಯಾರಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಎಕೊಲೆ ಡೆ ಫಿûಸಿಕ್ ಎಟ್ ಖಿಮಿ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1925ರಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯಂ ಸಂಸ್ಥೆಯಲಿ ಮೇರಿ ಕ್ಯೂರಿಯ ಸಹಾಯಕನಾದನು. 1926ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂರಿ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗಳಾದ ಐರಿನ್ಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದನು. ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಕ್ಯೂರಿ ವಂಶದ ಹೆಸರು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರಲೆಂದು ತನ್ನ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ತನ್ನ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ಗಾಗಿ ವಿಕಿರಣ ಧಾತುಗಳ ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿದ್ದನು. 1935ರಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾದನು. ಫ್ರೆಡರಿಕ್, ಪತ್ನಿ ಐರಿನ್ಳೊಂದಿಗೆ ಪರಮಾಣುಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. ಇದು ಮುಂದೆ 1932ರಲ್ಲಿ ಚಾಡ್ವಿಕ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನ್ನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಆ್ಯಂಡರ್ಸನ್ ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲು ನೆರವಾಯಿತು. ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಶೀಲತೆಯ ಬಗೆಗೆ ಇವರು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜಗದ್ವಿಖ್ಯಾತವಾದವು. ಆಲ್ಫಾ ಕಣಗಳಿಂದ ಬೋರಾನ್, ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೆಗ್ನೇಷಿಯಂಗಳನ್ನು ತಾಡಿಸಿ, ಸಾರಜನಕ, ರಂಜಕ, ಸಿಲಿಕಾನ್, ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isoಣoಠಿe) ಪಡೆದರು. ಇವು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇವು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಹಾಗೂ ಪೆÇ್ರೀಟಾನ್ಗಳನ್ನು ವಿಕಿರಣಗಳಾಗಿ ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಫ್ರೆಡರಿಕ್ಹಾಗೂ ಐರೀನ್ 1935ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಸದಾ ಮನುಷ್ಯನ ಅಭ್ಯುದಯ ಬಯುಸುತ್ತಿದ್ದಫ್ರೆಡರಿಕ್1934ರಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ ಸೇರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, 1936ರಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸದಸ್ಯನಾದನು. ಜೂಲಿಯಟ್ ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಮುಂದೆರೆಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬರ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಗಾತ್ರದ ಬೈಜಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದನು.
ಕ್ಯೂರಿ, ಐರೀನ್ ಜೊಲಿಯೆಟ್ (1897-1956) 1935
Curie, Irene ,Joliat
ಫ್ರಾನ್ಸ್ -ಬೈಜಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೃತಕವಾಗಿ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವ (Radioactivity) ಸಹ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾಕೆ.
ಖ್ಯಾತ ವಿಜ್ಞಾನಿ ದಂಪತಿ ಪೀರೆ ಮತ್ತು ಮೇರಿ ಕ್ಯೂರಿಯ ಹಿರಿಮಗಳು ಐರೀನ್ . ಐರೀನ್ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ದರ ಬಳಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಅದೃಷ್ಟವಂತೆ . ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾಠ ಹೇಳಿದರೆ, ಲ್ಯಾಂಜೆವಿನ್ನಿಂದ ಗಣಿತವನ್ನು, ಪೆಟ್ರಿನ್ನಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಕಲಿತಳು. ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಐರೀನ್, ರೇಡಿಯೋ ಗ್ರಾಫರ್ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದಳು. ಅಸಮರ್ಪಕ ಸುರಕ್ಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದಾಗಿ ಐರೀನ್ ತನ್ನ ತಾಯಿ ಮೇರಿಯಂತೆಯೇ ವಿಕಿರಣಕ್ಕೆ ಮೈದೆರೆದು ಲ್ಯುಕೇಮಿಯಾಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಳು. 1930ರಲ್ಲಿ ಐರೀನ್, ಗಂಡ ಜೊಲಿಯಟ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವದ ಬಗೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಳು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರಿಗೂ 1935ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಂಚಲಾಯಿತು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಐರೀನ್ ಸ್ವಿಟ್ಸರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಗೆ ಪಲಾಯನಗೈದಳು. ಯುದ್ದದ ನಂತರ ಫ್ರಾನ್ಸ್'ಗೆ ಮರಳಿ 1946ರಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯಂ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಹಾಗೂ ಫ್ರೆಂಚ್ ಅಟಾಮಿಕ್ ಎನರ್ಜಿ ಕಮಿಷನ್ ನಿರ್ದೇಶಕಿಯಾದಳು. 1933ರಲ್ಲಿ ಐರೀನ್ ಹಾಗೂ ಆಕೆಯ ಪತಿ ಜೊಲಿಯಟ್ ಆಲ್ಫಾ-ಕಣಗಳಿಂದ ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂನ್ನು ತಾಡಿಸಿ, ಮೊದಲ ಕೃತಕ ರೇಡಿಯೋಪಟು ಸಾಮಾಗ್ರಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ, ರಂಜಕದ ರೇಡಿಯೋ ಸಮಸ್ಥಾನಿ (Isotope) ದಕ್ಕಿತು. ಇದು ಕೆಲವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಭಾರಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಡುಬಿಯ್, ಪೀಟರ್ (ಜೋ ಸೆಫ್ ವಿಲಿಯಂ) (1884-1966 ) -1936
Debye , Peter (Joseph William)
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್-ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ-ದ್ವಿಧೃವ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆಗಳ (Bipolar Moments) ಮೇಲೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ (Electrolyte) ದ್ರಾವಣಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ಡುಬಿಯ್ ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಜರ್ಮನಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ನಂತರ , ಒಂದಾದ ನಂತರ ಒಂದರಂತೆ ಹಲವಾರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದನು. ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬದಲಾವಣೆಯ ವೃತ್ತಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದ್ದರೂ ಡುಬಿಯ್ 1911ರಿಂದ 1916ರ ಮಧ್ಯೆ, ತಾಪಮಾನ ಬದಲಾದಂತೆ ವಸ್ತುಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಾಖ (Specific Heat) ಬದಲಾಗುವುದರ ಬಗೆಗೂ , ಪುಡಿಗೊಳಿಸಿದ ಸ್ಪಟಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಕ್ಷ-ಕಿರಣ ವಿವರ್ತನ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ (X-ray Diffraction Analysis) ವಿಧಾನವನ್ನು ಹಾಗೂ ಶಾಶ್ವತ ಅಣ್ವಯಿಕ ವೈದ್ಯುತ್ ಧೃವ ಭ್ಯಾಮತೆಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮೇಲೆ ಸರಳ ಅಣು ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು. ನೀರಿನ ಅಣು ಊ-ಔ-ಔ ನೇರವಾಗಿರದೆ ಬಾಗಿದೆ0iÉುಂದು ಡುಬಿಯ್ ತೋರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, ಬೆಂಜೀನ್ ಉಂಗುರ ಚಪ್ಪಟೆ0iÉುಂದು ಸಾಧಿಸಿದನು. ಡುಬಿಯ್ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ವೈದ್ಯುತ್ ದ್ವಿಧೃವ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆಯ ಮಾನಕವನ್ನು ಡುಬಿಯ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ . 1923ರಲ್ಲಿ ಹಕಲ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಡುಬಿಯ್ ಹಕ್ಕಲ್ (Electrolyte) ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಂಡಿಸಿದನು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರಬಲ ದ್ರಾವಣಗಳ ಆವಿಷ್ಟಿತ ಅಣುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಅಂತ:ಕ್ರಿ0iÉುಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊದಲಿಗಿದ್ದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ದುರ್ಬಲ ದ್ರಾವಣಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಮಾತ್ರ ವಿವೇಚಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. 1934ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್ಗೆ ತೆರಳಿದ್ ಡುಬಿಯ್ 1940ರಲ್ಲಿ , ಕಾರ್ವೆಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ ಅಸಂಸಂ ಸೇರಿದನು. ಡುಬಿಯ್ ದ್ರಾವಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಚದುರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಕಾಂತತ್ವ ಕುರಿತಾದ ಕೆಲಸಗಳು ಸಹ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿವೆ. 1936ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದ ಡುಬಿಯ್, 1939ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪುತ್ಥಳಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಹುಟ್ಟೂರಾದ ಮ್ಯಾಚೆಂಸ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವ ವಿಲಕ್ಷಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒದಗಿ ಬಂದಿತು.
ಪೌಲ್ , ಕರೆರ್ (1889-1971) 1937
Paul , Kareer
ಸ್ವಿಟ್ಸರ್ಲ್ಯಾಂಡ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಕರೀರ್ನ ಪೂರ್ವಜರು ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡಿನವರು. 21 ಏಪ್ರಿಲ್ 1889ರಂದು ಮಾಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1892ರಲ್ಲಿ ಕರೀರ್ ಕುಟುಂಬ ತಮ್ಮ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಮರಳಿತು. ವೈಲ್ಡ್ರಿಗ್, ಲೆಂಜ್ಬರ್ಗ್, ಆರಾವ್ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಕರೀರ್ 1908ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದನು. ಝೂರಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ, ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ವೆರ್ನರ್ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ 1911ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1912ರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್’ಫರ್ಟ್’ನಲ್ಲಿ ಪೌಲ್, ಎಹ್ರ್ಲಿಖ್ನ ಕೆಳಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ತಜ್ಞನಾದನು. 1919ರಲ್ಲಿ ಝೂರಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಬಾಗದ ನಿರ್ದೇಶಕನಾದನು. ಕರೀರ್ ಸಂಕೀರ್ಣ ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ನ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಂದ ಕರೀರ್ ಖ್ಯಾತನಾದನು. ಕೆಲವು ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್-ಎ ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಕರೀರ್ನ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ 1930ರಲ್ಲಿ, ವಿಟಮಿನ್-ಎಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರಣವಾದ ಕೆರೋಟಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಖಚಿತವಾಯಿತು. ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂರಚನೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಥಮ ವಿಟಮಿನ್ ಎಂದು ದಾಖಲಾಯಿತು. ಮುಂದೆ ವಿಟಮಿನ್-ಸಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಆಸ್ಕೊರ್ಬಿಕ್ ಆಮ್ಲದ ಸಂರಚನೆಯನ್ನು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ವಾನ್ ಜೆಂಟ್ ಗಯೋರ್ಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ2, ವಿಟಮಿನ್-ಇ ಇದೇ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಗಾದವು. ಕರೀರ್ ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್ಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕುರಿತಾದಂತೆ ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ 1000ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದನು. ಕೆರೊಲಿನಾಯಿಡ್ಸ್, ಸಸ್ಯ ಬಣ್ಣಗಳು, ಅಲ್ಕಲಾಯಿಡ್, ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟ್, ಸಾವಯವ ಆರ್ಸೆನಿಕ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಕರೀರ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದವು. 1930ರಲ್ಲಿ ಕರೀರ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಲೆಹರ್ಬಕ್ ಡೆರ್ ಆಗ್ರ್ಯಾನಿಕೊನ್ ಕೆಮಿ ಕೃತಿ 13 ಸಲ ಪ್ರಕಟಣೆಗೊಂಡು ಯುರೋಪಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಗಳಿಗೂ ಅನುವಾದಗೊಂಡಿತು. ಕರೀರ್ ತನ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1937ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು.
ವಾಲ್ಟರ್ , ನಾರ್ಮನ್ ಹೊವರ್ಥ್ (1883--) 1937
Walter , Norman Haworth
ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
19 ಮಾರ್ಚ್ 1883ರಲ್ಲಿ ಲಂಕಾಷೈರ್ನಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಟರ್ನ ಜನನವಾಯಿತು. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ತಂದೆಯ ಲಿನೋಲಿಯಂ ಬಟ್ಟೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಲು ಶಾಲೆಯನ್ನು ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ತೊರೆದನು. ಇಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣ, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೊಂದಿಗಿನ ಓಡನಾಟ ವಾಲ್ಟರ್’ನನ್ನು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ಸೆಳೆಯಿತು. ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಮನೆಪಾಠ ಪಡೆದು, ಪ್ರವೇಶ ಪರೀಕ್ಷೆ ಎದುರಿಸಿ, 1903ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿಗೆ ಸೇರಿದನು. 1906ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಗಳಿಸಿ, ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ಹಿಂದುರುಗಿದನು. ಲಂಡನ್ನ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡಿನ ಸೇಂಟ್ ಆ್ಯಂಡ್ರೂಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಹಾಗೂ ಡರ್’ಹ್ಯಾಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಟರ್ಪೇನ್ಗಳ ಘಟಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡ ವಾಲ್ಟರ್ 1912ರಲ್ಲಿ ಸಿಲ್ವೆಸ್ಟ್ರೇನ್ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಘಟಕಗಳ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧ್ಯಯನ ವಾಲ್ಟರ್ನಿಂದ ಜರುಗಿತು. ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತನಾಗಿದ್ದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ಮಾಲ್ಟೇಸ್, ಸೆಲ್ಯುಲೇಸ್, ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್, ಬೆಂಟಿ ಬಯೋಸ್ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ಲುಕೋಸ್ಗಳ ಗ್ಲುಕೋಸೈಡ್ ಉಂಗುರ ಸಂರಚನೆಯ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿದನು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಲ್ಯಾಕ್ಟೋನ್ಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ, ಅವುಗಳ ಸಂರಚನೆ ಹಾಗೂ ದೃಗ್ ಆವರ್ತಕ ಗುಣಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಮಿಥಿಲೇಟೆಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಖರೈಡ್ಗಳ ಸರಣಿ ಉದ್ದ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದ ಗಂಜಿ ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್, ಗ್ಲೈಕೋಜೆನ್ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಅಣುಗಳ ಸಂರಚನೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಅಸ್ಕೊರ್ಬಿಕ್ ಆಮ್ಲವನ್ನು ವಾಲ್ಟರ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಈತನ ವಿಧಾನದಿಂದ ಈ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಭೂರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ (Mass Scale) ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವಂತಾಯಿತು. ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಡ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲಿನ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ವಾಲ್ಟರ್ 1937ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ರಿಚರ್ಡ್ , ಕುಹ್ನ್ (1900-1967) 1938
Richard , Kuhn
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಟಮಿನ್-ಬಿ ಕುರಿತಾಗಿ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಕುಹ್ನ್ನ ತಂದೆ ಹೊಫ್ರಾಟ್ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿದ್ದನು. 3 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1910ರಂದು ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿ ಕುಹ್ನ್ನ ಜನನವಾಯಿತು. ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ ನಂತರ ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಆರ್.ವಿಲ್ಸ್ಟ್ಯಾಟರ್ನ ಕೆಳಗೆ ಕಿಣ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ 1922ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1926 ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1929ರಲ್ಲಿ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದ ಕೈಸೆರ್ ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. 1950ರಿಂದ ಇದು ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಪ್ಲಾಂಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಯೆಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. 1937ರಿಂದ ಕುಹ್ನ್ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಯಾದನು. ಈ ಹೊಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಪಕನೂ ಆಗಿದ್ದನು. ಕುಹ್ನ್ ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಲಿಫ್ಯಾಟಿಕ್ ಅರೋಮ್ಯಾಟಿಕ್, ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಪಾಲಿಯೆನ್ಸ್ ಕ್ಯುಮುಲೆನೆಸ್ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ, ಬಣ್ಣಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ, ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ಗಳ ಅಮ್ಲೀಯತೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವಭಾವಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ದ್ವಿ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಇಂತಹ ಎಂಟು ಹೊಸ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದ ಕುಹ್ನ್, ವಿಟಮಿನ್-ಬಿ ಕುರಿತಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1938ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಕುಹ್ನ್ಗೆ ಮ್ಯೂನಿಕ್, ವಿಯೆನ್ನಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಸೇಂಟ್ ಮಾರಿಯಾ”ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಗೌರವ ಪದವಿಗಳು ದಕ್ಕಿದವು. 1910 ರಿಂದ 1918ರವರೆಗೆ ಕುಹ್ನ್ ಹಾಗೂ 1945ರಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ವೂಲ್ಫ್ಗ್ಯಾಂಗ್ ಪೌಲಿ ಸಹಪಾಠಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.
ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್, ಅಡಾಲ್ಫ್ ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ನ್ (1903-1995)- 1939
Butenat , Adolf Frederich Johann
ಜರ್ಮನಿ-ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ - ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಗಳ (Hormones) ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೊದಲಿಗ.
ಮಾರ್ಬರ್ಗ್, ಗೊಮಿನ್ಜೆನ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗು ಡ್ಯಾನ್ಜಿಗ್ , ಬರ್ಲಿನ್ ಹಾಗೂ ಟುಬಿನ್ಜೆನ್ಗಳಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸಿದ ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿ ತಳೆದನು. 1929ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯುಟಿನಾಂಟ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಶುದ್ದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಓಯ್ಸ್ಟ್ರೋನ್ ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಯನ್ನು ಗರ್ಭವತಿಯಾದ ಹೆಂಗಸಿನ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದನು. ಮುಂದುವರೆದು 1931ರಲ್ಲಿ ಗಂಡಸರ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಆಂಡ್ರೋಸ್ಟೆರಾನ್ ಚೋದನಿಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದನು. ಈ ಚೋದನಿಕೆಗಳು ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಹು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆ. ವ್ವಿಯೆನ್ನಾ ಪೋಲಿಸರು ನೀಡಿದ 15000 ಲೀಟರ್ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಕೇವಲ 15 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂ ಆಂಡ್ರೋಸ್ಟೆರಾನ್ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. 1939ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದರೂ, ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದಂತೆ ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿತು . ಸಸ್ತನಿಗಳ (Mammals) ಬಸಿರಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ 20ಗ್ರಾಂ ಪೆÇಜೆಸ್ಟೆರೋನ್ ಚೋದನಿಕೆ ಪಡೆಯಲು ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ಗೆ ಐವತ್ತು ಸಾವಿರ ಹೆಣ್ಣು ಹಂದಿಗಳು ಬೇಕಾದವು. ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ಮುಂದೆ ಕೀಟಗಳು ಎಕ್ಸ್ಡೈಸೋನ್ ಹಾಗೂ ಫೆರಮಾನ್ ಚೋದನಿಕೆÂಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, ಅವುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳಿಸಿ, ಅವೆಲ್ಲವೂ ಸ್ಟೆರಾಯಿಡ್ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವೆಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಅವುಗಳ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದನು.
ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಲಿಯೋಪೋಲ್ಟ್ (1887-1976) 1939
RuZicka , Leopold
ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾ-ಸ್ವಿಟ್ಸರ್’ಲ್ಯಾಂಡ್- ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-
ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೀಯಾ ಹಂಗರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದನು. ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ವಿಟ್ಸರ್’ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಝೂರಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1916ರಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿದನು. ಹಿಮಾಲಯದ ಕಸ್ತೂರಿ ಮೃಗ ಹಾಗೂ ಪುನಗಿನ ಬೆಕ್ಕು ಭಾರಿ ಬೆಲೆಯ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಆಕರಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಈ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳು ಇಂಗಾಲದ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಉಂಗುರ ರಚನೆಗಳಾದ ಕಿಟೋನ್ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು. ಇಂತಹ ದೊಡ್ಡ ರಾಸಾಯನಿಕ ಉಂಗುರಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಲಾರವೆಂದೇ ಆ ಮೊದಲು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ಇವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೆಂದು ತೋರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ ಕೃತಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಗಂಡು ಜೋದನಿಕೆಗಳು (Hormones) ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪುರುಷ ಲೈಂಗಿಕ ಜೋದನಿÂಕೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ ಟೆಸ್ಟಸ್ಟೆರೋನ್ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದ ಶ್ರೀಮಂತನಾದ್ ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಡಚ್ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ, ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದನು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ , ಟರ್ಪೆನೆಸ್ ಬಗೆಗೆ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ,ಇವು ಐದು ಇಂಗಾಲದ ಅಣುಗಳ ಜೋಡಣೆಯೆಂzತೋರಿಸಿದನು. 1939ರಲ್ಲಿ ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ,ಅಡಾಲ್ಫ್ಫೆ್ರಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ ಹಾಗೂ ಬೂಟನ್ಯಾಂಟ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ಬೂಟನ್ಯಾಂಟ್ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಿಲ್ಲ.
Carl , Bosch
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯಾ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ ತಂತ್ರ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾತ.
ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ 27 ಆಗಸ್ಟ್ 1874ರಂದು ಕೊಲೊನ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1894 ರಿಂದ 1896ರವರೆಗೆ ಚಾರ್ಲೊಟ್ಜಬರ್ಗ್ನ ಟೆಕ್ನಿಷ್ ಹೂಕ್ಶುಲೆ ಯಲ್ಲಿ ಲೌಹಿಕ ಹಾಗೂ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದನು. 1896ರಲ್ಲಿ ಲಿಪ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ, 1898ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಬಣ್ಣ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ ರುಡಾಲ್ಫ್ ರೀಟ್ಸೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಊದಾ ಬಣ್ಣವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. 1901 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಸಾರಜನಕವನ್ನು ಸ್ಥೀರೀಕರಿಸುವ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡ ಕಾರ್ಲ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಲೌಹಿಕ (Metallic)ಸಯನೈಡ್ ಹಾಗೂ ನೈಟ್ರೈಟ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದನು. 1908ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಉದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದ ಬಡಿಷ್ಕೋ ಅನಿಲಿನ್ ಉಂಡ್ ಸೋಡ್ ಪ್ಟ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಕಂಪನಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯವನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ ತಂತಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಟೆಕ್ನಿಷ ಹೂಕ್ಷಲೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಫ್ರಿಟ್ಜ್ ಹೇಬರ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದ್ದನು. ಇದನ್ನು ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವಂತಹ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಲ್ಗೆ ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಧಿಕ ತಾಪಮಾನ, ಒತ್ತಡ ತಾಳಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಅಮೋನಿಯಾ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಾವರದ ನಿರ್ಮಾಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬೇಕಾದ ಸವಾಲುಗಳೆದುರಾದವು. ಹೇಬರ್ನ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಓಸ್ಮಿಯಂ ಮತ್ತು ಯುರೇನಿಯಂಗಳನ್ನು ವೇಗವರ್ಧಕಗಳಾಗಿ (Catalyst)ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ಇವುಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಕಾರ್ಲ್ ತಂಡ ಅಗ್ಗವಾದ ಶುದ್ಧ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಸಂಯುಕ್ತಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸಿ ಬಳಸಿದರು. ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಅಮೋನಿಯಂನ್ನು ಅಗ್ಗವಾಗಿ, ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇದು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯ ಹಾಗೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನೇ ತಂದಿತು. 1917ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಡ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ, 1917ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಸ್ಬರ್ಗ್ನ ಹತ್ತಿರ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡ ಬೃಹತ್ ಅಮೋನಿಯಾ ಹಾಗೂ ರಸಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಕೃಷಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಸಾರಜನಕ ಆಧಾರಿತ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳಿಗಿದ್ದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದವು. ಕಾರ್ಲ್ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದ್ದಂತೆ, ಶುದ್ದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದನು. ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಾಂತ ಹಲವಾರು ಗೌರವ, ಮನ್ನಣೆಗಳಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ 1931ರಲ್ಲಿಫ್ರೆಡರಿಕ್ಬರ್ಜಿಯಾಸ್ನೊಂದಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರನಾದನು.
ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್, ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಕಾರ್ಲ್ ರುಡಾಲ್ಫ್ (1884-1949)-1931
Bergius , Friedrich Karl Rudolf
ಜರ್ಮನಿ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ ತೈಲ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತಯಾರಿಕನ ಮಗನಾಗಿದ್ದ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ನೆನ್ರ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಹೇಬರ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದನು. ಮೊದಲ 5 ವರ್ಷ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ , ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ನೌಕರನಾಗಿದ್ದನು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಲಜನಕವನ್ನು ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂಬಂಧಿಕ ಅಣು ರಾಶಿಯನ್ನು (Relative molecular Mass) ಹೊಂದಿದೆಯೆಂದು ಅರಿತನು. ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನ್ನು ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯುವ ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಪುಡಿ ಹಾಗೂ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನ್ನು, ಜಲಜನಕ ಹಾಗೂ ವೇಗವರ್ಧಕದೊಂದಿಗೆ (Catalyst) ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸುಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಜಲಜನಕ ಬಳಕೆಯಾಗಿ ಭಟ್ಟಿ ಇಳಿಸಿದಾಗ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮದ್ಯದಲ್ಲಿ ಫಿನಾಲ್ ಹಾಗೂ ಈಥೇನ್ 1,2 ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುವ (Synthesis) ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಬೇರ್ಜಿಯೂಸ್ 1931ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಲ್ ಬಾಷ್ನೊಂದಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್, ಅಡಾಲ್ಫ್ ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ನ್ (1903-1995)- 1939
ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ಇರ್ವಿಂಗ್ (1881-1957) 1932
Langmuier , Irving
ಅಸಂಸಂ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ-ಹಲವಾರು ಸಾಧನಗಳ ಉಪಜ್ಞೆಕಾರ.
ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ನಾಲ್ಕು ಜನ ಮಕ್ಕಳ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯನು. ಹದಿನೇಳು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ ತಂದೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಜೀವವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ , ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿತಿವಂತನಾದನು. ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೇರಿದನು. ನಂತರ ಗಟ್ಟಿಂಜೆನ್ನಲ್ಲಿ ನೆರ್ಸ್ಟ್ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಗೊಳಿಸಿದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ ಮೇಲೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಹಾಯಿಸಿದಾಗ ಅವು ಹೇಗೆ ವಿಯೋಜನೆಗೊಳ್ಳುವುವೆಂದು (Decompose)ಅರಿಯುವ ಹೊಣೆ ಈತನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿತು. 1901ರಲ್ಲಿ, ಜನರಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಕಂಪನಿಯ, ಷೆನೆಕ್ಟಾಡಿ ಕೇಂದ್ರ ಸೇರಿದ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್, ಅಲ್ಲಿ ನಲವತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾಲ ದುಡಿದನು, ಉರಿಯುವ ದೀಪಗಳ ಬುರುಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಗಾನ್ನಂತಹ ಜಡ ಅನಿಲ ತುಂಬಿ, ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ತಂತುಗಳು ಬಹುದೀರ್ಘಕಾಲ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದನು. ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ಬಲ್ಬ್ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದಿತು. ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ನ ಪರಮಾಣುಗಳು ಬಿಳಿಗಾವಿನಲ್ಲಿ ಆವಿಯಾಗಿ ತಂತು ಪುಡಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರ ಮುಂದುವರೆದ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಣ್ವಯಿಕ ಜಲಜನಕ ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಉರಿಸಿ, 6000 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್ಗೂ ಅಧಿಕ ತಾಪಮಾನ ಗಳಿಸಿ, ಬೆಸುಗೆ ಬತ್ತಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿದನು. ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್ ವಿದ್ಯುಧೃವಗಳ (Electrodes) ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಬಲವಾದ ವೈದ್ಯುಚ್ಛಾಪವನ್ನು (Electric Arc) ಪಡೆದು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವ ಜಲಜನಕವನ್ನು ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಿದಾಗ, ಅಂತಹ ಅನಿಲದಲ್ಲಿ 10% ಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಪರಮಾಣವಿಕ ಜಲಜನಕ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಶಾಖ ವ್ಯಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಜಲಜನಕ ಲೋಹದ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಅದರ ಮೈ ಮೇಲಿನ ಪರಮಾಣುಗಳೊಂದಿ ಸೇರಿ ಅಣುರೂಪ ತಾಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗೂ ಶಾಖ ಹೊರ ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ, ಟಂಗ್ಸ್ಟನ್, ಟ್ಯಾಂಟಲಮ್ನಂತಹ ಲೋಹಗಳನ್ನು ದ್ರವೀಕರಿಸಿ ಬೆಸೆಯಬಹುದು. 1919ರಿಂದ 1921 ರವರೆಗೆ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಮೂಯೂರ್ , ಅಣುಗಳ ರಚನೆ, ಅವುಗಳು ಸಂಯೋಜಿತವಾಗುವ ರೀತಿಯ ಬಗೆಗೆ ಲೆವಿಸ್ನೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರತನಾದನು. ಇದರ ¥sóÀಲವಾಗಿ ಲೆವಿಸ್ ಲಾಂಗ್ಮ್ಯೂರ್ನ ಸಂಯೋಗ ಸಾಮಥ್ರ್ಯದ ಅಷ್ಟಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು,. ಲೋಹ ಫಲಕಗಳ ಮೇಲ್ಮೆ ಮೇಲೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಹರಿಯಿಸಿ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಘನ ಲೋಹಗಳ ಮೇಲಿನ ಅನಿಲಗಳ ಅಧಿಶೋಷಣೆ (Odsorption) ಸಿದ್ಧಾಂತ ನೀಡಿದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೌರವಿತನಾದನು. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿರದೆ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಂಗದಲ್ಲಿದ್ದು, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ , ಅನಿಲಗಳ ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗೆಗೂ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಪವನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಘನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಮೂಲಕ ಮೋಡ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲಿಗ. ಸಂಗೀತ, ಸಂವಾದ, ಸ್ನೇಹಗಳಿಗೂ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದನು. ಆಲಾಸ್ಕಾದಲ್ಲಿರುವ ಪರ್ವತವೊಂದನ್ನು ಮೌಂಟ್ ಲಾಂಗ್’ಮೂಯಿರ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿ ಅವನ ನೆನಪನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯುರೆ, ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಕ್ಲೇಟನ್ (1893-1981) 1934
Urey , Harold Clayton
ಅಸಂಸಂ-ಭೌತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isotopes) ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಯುರೆ, ಮೊಂಟಾನದಿಂದ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿಗಳಿಸಿದನಾದರೂ ಅಲ್ಪಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡತೊಡಗಿದನು, ನಂತರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ, ಇಲ್ಲಿಯೂ ಇದನ್ನೇ ಮುಂದುವರೆಸಿದನು. ಒಂದು ವರ್ಷ ಬೊಹ್ರ್ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಯುರೆ, ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿದ್ದನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಜಲಜನಕದ, ಭಾರವಾದ ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಡ್ಯುಟೇರಿಯಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ ಯುರೆ, ಭಾರ ಜಲವನ್ನು ಭೂರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಯುರೆ, ಧಾತುಗಳ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಹೊಂದಿದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಯುರೇನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದು ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಹಂತ. ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಯುರೆ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದನು. ಜಲಜನಕದ ಬೈಜಿಕಾಸ್ತ್ರ (Nuclear Weapon) ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಟ್ರೈಷಿಯಂ ಪಡೆಯಲು ಸಹ ಯುರೆ ಪರಿಣಿತಿ ನೆರವಾಯಿತು. ಇದೇ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯುರೆ, ಸಾಗರಗಳ ಹಿಂದಿದ್ದ ತಾಪಮಾನ ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಜೀವ ಉಗಮ ಹಾಗೂ ಭೂ ಚರಿತ್ರೆಯ ಬಗೆಗೆ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆದನು. ತಂಪಿನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಹ ಕಣಗಳು ಕೂಡಿ, ಭೂಮಿ ರೂಪು ತಳೆಯಿತೆಂದು ನಂಬಿದ್ದ ಯುರೆ, ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದಿತೆಂದು ಹೇಳಿದನು. ಅದೆಷ್ಟೋ ಕಾಲದ ನಂತರ ಚಂದ್ರ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತೆಂದು ಸಹ ವಾದಿಸಿದನು. ಮುಂದುವರೆದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಯುರೆಯ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದವು. ಯುರೆಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಿಲ್ಲರ್ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಸಹ ಇದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನೊದಗಿಸಿದವು. ಯುರೆ 1934ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಬಳಸಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಯುರೆ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ವಿಧಾನ, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ರಂಗಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತಂದಿತ್ತಿತು.
ಕ್ಯೂರಿ, ಜೀನ್ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಜೊಲಿಯಟ್ –(1900-1958) -1935
Curie , Jean Frederick Joliat
ಫ್ರಾನ್ಸ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವದ ಹೊಂದಿದ ವಿಕಿರಣಶೀಲ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾತ
ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಲಿಯಟ್ 19 ಮಾರ್ಚ್ 1900ರಂದು ಪ್ಯಾರಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಎಕೊಲೆ ಡೆ ಫಿûಸಿಕ್ ಎಟ್ ಖಿಮಿ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1925ರಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯಂ ಸಂಸ್ಥೆಯಲಿ ಮೇರಿ ಕ್ಯೂರಿಯ ಸಹಾಯಕನಾದನು. 1926ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂರಿ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗಳಾದ ಐರಿನ್ಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದನು. ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಕ್ಯೂರಿ ವಂಶದ ಹೆಸರು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರಲೆಂದು ತನ್ನ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ತನ್ನ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ಗಾಗಿ ವಿಕಿರಣ ಧಾತುಗಳ ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಬಗೆಗೆ ಸಂಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿದ್ದನು. 1935ರಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾದನು. ಫ್ರೆಡರಿಕ್, ಪತ್ನಿ ಐರಿನ್ಳೊಂದಿಗೆ ಪರಮಾಣುಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. ಇದು ಮುಂದೆ 1932ರಲ್ಲಿ ಚಾಡ್ವಿಕ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನ್ನು. 1932ರಲ್ಲಿ ಆ್ಯಂಡರ್ಸನ್ ಪಾಸಿಟ್ರಾನ್ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲು ನೆರವಾಯಿತು. ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಶೀಲತೆಯ ಬಗೆಗೆ ಇವರು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜಗದ್ವಿಖ್ಯಾತವಾದವು. ಆಲ್ಫಾ ಕಣಗಳಿಂದ ಬೋರಾನ್, ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಹಾಗೂ ಮೆಗ್ನೇಷಿಯಂಗಳನ್ನು ತಾಡಿಸಿ, ಸಾರಜನಕ, ರಂಜಕ, ಸಿಲಿಕಾನ್, ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿಗಳನ್ನು (Isoಣoಠಿe) ಪಡೆದರು. ಇವು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇವು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಹಾಗೂ ಪೆÇ್ರೀಟಾನ್ಗಳನ್ನು ವಿಕಿರಣಗಳಾಗಿ ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಫ್ರೆಡರಿಕ್ಹಾಗೂ ಐರೀನ್ 1935ರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಸದಾ ಮನುಷ್ಯನ ಅಭ್ಯುದಯ ಬಯುಸುತ್ತಿದ್ದಫ್ರೆಡರಿಕ್1934ರಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ ಸೇರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, 1936ರಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸದಸ್ಯನಾದನು. ಜೂಲಿಯಟ್ ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಮುಂದೆರೆಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬರ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಗಾತ್ರದ ಬೈಜಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದನು.
ಕ್ಯೂರಿ, ಐರೀನ್ ಜೊಲಿಯೆಟ್ (1897-1956) 1935
Curie, Irene ,Joliat
ಫ್ರಾನ್ಸ್ -ಬೈಜಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೃತಕವಾಗಿ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವ (Radioactivity) ಸಹ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾಕೆ.
ಖ್ಯಾತ ವಿಜ್ಞಾನಿ ದಂಪತಿ ಪೀರೆ ಮತ್ತು ಮೇರಿ ಕ್ಯೂರಿಯ ಹಿರಿಮಗಳು ಐರೀನ್ . ಐರೀನ್ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ದರ ಬಳಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಅದೃಷ್ಟವಂತೆ . ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾಠ ಹೇಳಿದರೆ, ಲ್ಯಾಂಜೆವಿನ್ನಿಂದ ಗಣಿತವನ್ನು, ಪೆಟ್ರಿನ್ನಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಕಲಿತಳು. ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಐರೀನ್, ರೇಡಿಯೋ ಗ್ರಾಫರ್ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದಳು. ಅಸಮರ್ಪಕ ಸುರಕ್ಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದಾಗಿ ಐರೀನ್ ತನ್ನ ತಾಯಿ ಮೇರಿಯಂತೆಯೇ ವಿಕಿರಣಕ್ಕೆ ಮೈದೆರೆದು ಲ್ಯುಕೇಮಿಯಾಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಳು. 1930ರಲ್ಲಿ ಐರೀನ್, ಗಂಡ ಜೊಲಿಯಟ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಕೃತಕ ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವದ ಬಗೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಳು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರಿಗೂ 1935ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಹಂಚಲಾಯಿತು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಐರೀನ್ ಸ್ವಿಟ್ಸರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಗೆ ಪಲಾಯನಗೈದಳು. ಯುದ್ದದ ನಂತರ ಫ್ರಾನ್ಸ್'ಗೆ ಮರಳಿ 1946ರಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯಂ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಹಾಗೂ ಫ್ರೆಂಚ್ ಅಟಾಮಿಕ್ ಎನರ್ಜಿ ಕಮಿಷನ್ ನಿರ್ದೇಶಕಿಯಾದಳು. 1933ರಲ್ಲಿ ಐರೀನ್ ಹಾಗೂ ಆಕೆಯ ಪತಿ ಜೊಲಿಯಟ್ ಆಲ್ಫಾ-ಕಣಗಳಿಂದ ಅಲ್ಯುಮಿನಿಯಂನ್ನು ತಾಡಿಸಿ, ಮೊದಲ ಕೃತಕ ರೇಡಿಯೋಪಟು ಸಾಮಾಗ್ರಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ, ರಂಜಕದ ರೇಡಿಯೋ ಸಮಸ್ಥಾನಿ (Isotope) ದಕ್ಕಿತು. ಇದು ಕೆಲವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಭಾರಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಡುಬಿಯ್, ಪೀಟರ್ (ಜೋ ಸೆಫ್ ವಿಲಿಯಂ) (1884-1966 ) -1936
Debye , Peter (Joseph William)
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್-ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ-ದ್ವಿಧೃವ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆಗಳ (Bipolar Moments) ಮೇಲೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ (Electrolyte) ದ್ರಾವಣಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಗೊಳಿಸಿದಾತ.
ಡುಬಿಯ್ ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗೂ ಜರ್ಮನಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ನಂತರ , ಒಂದಾದ ನಂತರ ಒಂದರಂತೆ ಹಲವಾರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದನು. ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬದಲಾವಣೆಯ ವೃತ್ತಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದ್ದರೂ ಡುಬಿಯ್ 1911ರಿಂದ 1916ರ ಮಧ್ಯೆ, ತಾಪಮಾನ ಬದಲಾದಂತೆ ವಸ್ತುಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಾಖ (Specific Heat) ಬದಲಾಗುವುದರ ಬಗೆಗೂ , ಪುಡಿಗೊಳಿಸಿದ ಸ್ಪಟಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಕ್ಷ-ಕಿರಣ ವಿವರ್ತನ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾ (X-ray Diffraction Analysis) ವಿಧಾನವನ್ನು ಹಾಗೂ ಶಾಶ್ವತ ಅಣ್ವಯಿಕ ವೈದ್ಯುತ್ ಧೃವ ಭ್ಯಾಮತೆಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮೇಲೆ ಸರಳ ಅಣು ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು. ನೀರಿನ ಅಣು ಊ-ಔ-ಔ ನೇರವಾಗಿರದೆ ಬಾಗಿದೆ0iÉುಂದು ಡುಬಿಯ್ ತೋರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, ಬೆಂಜೀನ್ ಉಂಗುರ ಚಪ್ಪಟೆ0iÉುಂದು ಸಾಧಿಸಿದನು. ಡುಬಿಯ್ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ವೈದ್ಯುತ್ ದ್ವಿಧೃವ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆಯ ಮಾನಕವನ್ನು ಡುಬಿಯ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ . 1923ರಲ್ಲಿ ಹಕಲ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಡುಬಿಯ್ ಹಕ್ಕಲ್ (Electrolyte) ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಂಡಿಸಿದನು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರಬಲ ದ್ರಾವಣಗಳ ಆವಿಷ್ಟಿತ ಅಣುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಅಂತ:ಕ್ರಿ0iÉುಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊದಲಿಗಿದ್ದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ದುರ್ಬಲ ದ್ರಾವಣಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಮಾತ್ರ ವಿವೇಚಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. 1934ರಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್ಗೆ ತೆರಳಿದ್ ಡುಬಿಯ್ 1940ರಲ್ಲಿ , ಕಾರ್ವೆಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿ ಅಸಂಸಂ ಸೇರಿದನು. ಡುಬಿಯ್ ದ್ರಾವಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಚದುರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಕಾಂತತ್ವ ಕುರಿತಾದ ಕೆಲಸಗಳು ಸಹ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಿವೆ. 1936ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದ ಡುಬಿಯ್, 1939ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪುತ್ಥಳಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಹುಟ್ಟೂರಾದ ಮ್ಯಾಚೆಂಸ್ಟರ್ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವ ವಿಲಕ್ಷಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒದಗಿ ಬಂದಿತು.
ಪೌಲ್ , ಕರೆರ್ (1889-1971) 1937
Paul , Kareer
ಸ್ವಿಟ್ಸರ್ಲ್ಯಾಂಡ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಬಗೆಗೆ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಕರೀರ್ನ ಪೂರ್ವಜರು ಸ್ವಿಟ್ಸಲ್ರ್ಯಾಂಡಿನವರು. 21 ಏಪ್ರಿಲ್ 1889ರಂದು ಮಾಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1892ರಲ್ಲಿ ಕರೀರ್ ಕುಟುಂಬ ತಮ್ಮ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಮರಳಿತು. ವೈಲ್ಡ್ರಿಗ್, ಲೆಂಜ್ಬರ್ಗ್, ಆರಾವ್ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಕರೀರ್ 1908ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದನು. ಝೂರಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ, ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ವೆರ್ನರ್ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ 1911ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1912ರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್’ಫರ್ಟ್’ನಲ್ಲಿ ಪೌಲ್, ಎಹ್ರ್ಲಿಖ್ನ ಕೆಳಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ತಜ್ಞನಾದನು. 1919ರಲ್ಲಿ ಝೂರಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಬಾಗದ ನಿರ್ದೇಶಕನಾದನು. ಕರೀರ್ ಸಂಕೀರ್ಣ ಲೌಹಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ನ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಂದ ಕರೀರ್ ಖ್ಯಾತನಾದನು. ಕೆಲವು ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್-ಎ ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಕರೀರ್ನ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ 1930ರಲ್ಲಿ, ವಿಟಮಿನ್-ಎಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರಣವಾದ ಕೆರೋಟಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಖಚಿತವಾಯಿತು. ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂರಚನೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಥಮ ವಿಟಮಿನ್ ಎಂದು ದಾಖಲಾಯಿತು. ಮುಂದೆ ವಿಟಮಿನ್-ಸಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಆಸ್ಕೊರ್ಬಿಕ್ ಆಮ್ಲದ ಸಂರಚನೆಯನ್ನು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ವಾನ್ ಜೆಂಟ್ ಗಯೋರ್ಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ2, ವಿಟಮಿನ್-ಇ ಇದೇ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಗಾದವು. ಕರೀರ್ ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್ಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕುರಿತಾದಂತೆ ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ 1000ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದನು. ಕೆರೊಲಿನಾಯಿಡ್ಸ್, ಸಸ್ಯ ಬಣ್ಣಗಳು, ಅಲ್ಕಲಾಯಿಡ್, ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟ್, ಸಾವಯವ ಆರ್ಸೆನಿಕ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಕರೀರ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದವು. 1930ರಲ್ಲಿ ಕರೀರ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಲೆಹರ್ಬಕ್ ಡೆರ್ ಆಗ್ರ್ಯಾನಿಕೊನ್ ಕೆಮಿ ಕೃತಿ 13 ಸಲ ಪ್ರಕಟಣೆಗೊಂಡು ಯುರೋಪಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆಗಳಿಗೂ ಅನುವಾದಗೊಂಡಿತು. ಕರೀರ್ ತನ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1937ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು.
ವಾಲ್ಟರ್ , ನಾರ್ಮನ್ ಹೊವರ್ಥ್ (1883--) 1937
Walter , Norman Haworth
ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
19 ಮಾರ್ಚ್ 1883ರಲ್ಲಿ ಲಂಕಾಷೈರ್ನಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಟರ್ನ ಜನನವಾಯಿತು. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ತಂದೆಯ ಲಿನೋಲಿಯಂ ಬಟ್ಟೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಲು ಶಾಲೆಯನ್ನು ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ತೊರೆದನು. ಇಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣ, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೊಂದಿಗಿನ ಓಡನಾಟ ವಾಲ್ಟರ್’ನನ್ನು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ಸೆಳೆಯಿತು. ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಮನೆಪಾಠ ಪಡೆದು, ಪ್ರವೇಶ ಪರೀಕ್ಷೆ ಎದುರಿಸಿ, 1903ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪದವಿಗೆ ಸೇರಿದನು. 1906ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಗಳಿಸಿ, ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ಹಿಂದುರುಗಿದನು. ಲಂಡನ್ನ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡಿನ ಸೇಂಟ್ ಆ್ಯಂಡ್ರೂಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಹಾಗೂ ಡರ್’ಹ್ಯಾಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಟರ್ಪೇನ್ಗಳ ಘಟಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡ ವಾಲ್ಟರ್ 1912ರಲ್ಲಿ ಸಿಲ್ವೆಸ್ಟ್ರೇನ್ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಘಟಕಗಳ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧ್ಯಯನ ವಾಲ್ಟರ್ನಿಂದ ಜರುಗಿತು. ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತನಾಗಿದ್ದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ಮಾಲ್ಟೇಸ್, ಸೆಲ್ಯುಲೇಸ್, ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್, ಬೆಂಟಿ ಬಯೋಸ್ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ಲುಕೋಸ್ಗಳ ಗ್ಲುಕೋಸೈಡ್ ಉಂಗುರ ಸಂರಚನೆಯ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿದನು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಲ್ಯಾಕ್ಟೋನ್ಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ, ಅವುಗಳ ಸಂರಚನೆ ಹಾಗೂ ದೃಗ್ ಆವರ್ತಕ ಗುಣಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಮಿಥಿಲೇಟೆಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಖರೈಡ್ಗಳ ಸರಣಿ ಉದ್ದ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ವಿಧಾನ ರೂಪಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದ ಗಂಜಿ ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್, ಗ್ಲೈಕೋಜೆನ್ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಅಣುಗಳ ಸಂರಚನೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಅಸ್ಕೊರ್ಬಿಕ್ ಆಮ್ಲವನ್ನು ವಾಲ್ಟರ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಈತನ ವಿಧಾನದಿಂದ ಈ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಭೂರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ (Mass Scale) ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವಂತಾಯಿತು. ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಡ್ ಹಾಗೂ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲಿನ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ವಾಲ್ಟರ್ 1937ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ರಿಚರ್ಡ್ , ಕುಹ್ನ್ (1900-1967) 1938
Richard , Kuhn
ಜರ್ಮನಿ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ವಿಟಮಿನ್-ಬಿ ಕುರಿತಾಗಿ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಕುಹ್ನ್ನ ತಂದೆ ಹೊಫ್ರಾಟ್ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿದ್ದನು. 3 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1910ರಂದು ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿ ಕುಹ್ನ್ನ ಜನನವಾಯಿತು. ವಿಯೆನ್ನಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿ ನಂತರ ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಆರ್.ವಿಲ್ಸ್ಟ್ಯಾಟರ್ನ ಕೆಳಗೆ ಕಿಣ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿ 1922ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1926 ಮ್ಯೂನಿಕ್ನಲ್ಲಿ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1929ರಲ್ಲಿ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದ ಕೈಸೆರ್ ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. 1950ರಿಂದ ಇದು ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ಪ್ಲಾಂಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಯೆಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. 1937ರಿಂದ ಕುಹ್ನ್ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿಯಾದನು. ಈ ಹೊಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೈಡೆಲ್ಬರ್ಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಪಕನೂ ಆಗಿದ್ದನು. ಕುಹ್ನ್ ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಲಿಫ್ಯಾಟಿಕ್ ಅರೋಮ್ಯಾಟಿಕ್, ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಪಾಲಿಯೆನ್ಸ್ ಕ್ಯುಮುಲೆನೆಸ್ಗಳ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ, ಬಣ್ಣಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ, ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ಗಳ ಅಮ್ಲೀಯತೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. ಕೆರೋಟಿನಾಯಿಡ್ಸ್ಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸ್ವಭಾವಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ದ್ವಿ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಇಂತಹ ಎಂಟು ಹೊಸ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದ ಕುಹ್ನ್, ವಿಟಮಿನ್-ಬಿ ಕುರಿತಾಗಿ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ 1938ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಕುಹ್ನ್ಗೆ ಮ್ಯೂನಿಕ್, ವಿಯೆನ್ನಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್ನ ಸೇಂಟ್ ಮಾರಿಯಾ”ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಂದ ಗೌರವ ಪದವಿಗಳು ದಕ್ಕಿದವು. 1910 ರಿಂದ 1918ರವರೆಗೆ ಕುಹ್ನ್ ಹಾಗೂ 1945ರಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ವೂಲ್ಫ್ಗ್ಯಾಂಗ್ ಪೌಲಿ ಸಹಪಾಠಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.
ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್, ಅಡಾಲ್ಫ್ ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ನ್ (1903-1995)- 1939
Butenat , Adolf Frederich Johann
ಜರ್ಮನಿ-ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ - ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಗಳ (Hormones) ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೊದಲಿಗ.
ಮಾರ್ಬರ್ಗ್, ಗೊಮಿನ್ಜೆನ್ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗು ಡ್ಯಾನ್ಜಿಗ್ , ಬರ್ಲಿನ್ ಹಾಗೂ ಟುಬಿನ್ಜೆನ್ಗಳಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸಿದ ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿ ತಳೆದನು. 1929ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯುಟಿನಾಂಟ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಶುದ್ದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಓಯ್ಸ್ಟ್ರೋನ್ ಲೈಂಗಿಕ ಚೋದನಿಕೆಯನ್ನು ಗರ್ಭವತಿಯಾದ ಹೆಂಗಸಿನ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದನು. ಮುಂದುವರೆದು 1931ರಲ್ಲಿ ಗಂಡಸರ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಆಂಡ್ರೋಸ್ಟೆರಾನ್ ಚೋದನಿಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದನು. ಈ ಚೋದನಿಕೆಗಳು ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಹು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿವೆ. ವ್ವಿಯೆನ್ನಾ ಪೋಲಿಸರು ನೀಡಿದ 15000 ಲೀಟರ್ ಮೂತ್ರದಿಂದ ಕೇವಲ 15 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂ ಆಂಡ್ರೋಸ್ಟೆರಾನ್ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. 1939ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದರೂ, ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದಂತೆ ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿತು . ಸಸ್ತನಿಗಳ (Mammals) ಬಸಿರಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ 20ಗ್ರಾಂ ಪೆÇಜೆಸ್ಟೆರೋನ್ ಚೋದನಿಕೆ ಪಡೆಯಲು ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ಗೆ ಐವತ್ತು ಸಾವಿರ ಹೆಣ್ಣು ಹಂದಿಗಳು ಬೇಕಾದವು. ಬ್ಯುಟೆನಾಂಟ್ ಮುಂದೆ ಕೀಟಗಳು ಎಕ್ಸ್ಡೈಸೋನ್ ಹಾಗೂ ಫೆರಮಾನ್ ಚೋದನಿಕೆÂಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, ಅವುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳಿಸಿ, ಅವೆಲ್ಲವೂ ಸ್ಟೆರಾಯಿಡ್ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವೆಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಅವುಗಳ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದನು.
ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಲಿಯೋಪೋಲ್ಟ್ (1887-1976) 1939
RuZicka , Leopold
ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾ-ಸ್ವಿಟ್ಸರ್’ಲ್ಯಾಂಡ್- ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-
ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಆಸ್ಟ್ರೀಯಾ ಹಂಗರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಕ್ರೊವೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದನು. ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ವಿಟ್ಸರ್’ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಝೂರಿಕ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1916ರಲ್ಲಿ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿದನು. ಹಿಮಾಲಯದ ಕಸ್ತೂರಿ ಮೃಗ ಹಾಗೂ ಪುನಗಿನ ಬೆಕ್ಕು ಭಾರಿ ಬೆಲೆಯ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಆಕರಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಈ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳು ಇಂಗಾಲದ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಉಂಗುರ ರಚನೆಗಳಾದ ಕಿಟೋನ್ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು. ಇಂತಹ ದೊಡ್ಡ ರಾಸಾಯನಿಕ ಉಂಗುರಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಲಾರವೆಂದೇ ಆ ಮೊದಲು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ಇವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುವುದೆಂದು ತೋರಿಸಿದನಲ್ಲದೆ ಕೃತಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ, ಗಂಡು ಜೋದನಿಕೆಗಳು (Hormones) ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪುರುಷ ಲೈಂಗಿಕ ಜೋದನಿÂಕೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ ಟೆಸ್ಟಸ್ಟೆರೋನ್ನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದ ಶ್ರೀಮಂತನಾದ್ ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಡಚ್ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ, ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದನು. ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ , ಟರ್ಪೆನೆಸ್ ಬಗೆಗೆ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ ,ಇವು ಐದು ಇಂಗಾಲದ ಅಣುಗಳ ಜೋಡಣೆಯೆಂzತೋರಿಸಿದನು. 1939ರಲ್ಲಿ ರುಟ್ಸಿಚ್ಕಾ ,ಅಡಾಲ್ಫ್ಫೆ್ರಡರಿಕ್ ಜೊಹಾನ್ ಹಾಗೂ ಬೂಟನ್ಯಾಂಟ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ಬೂಟನ್ಯಾಂಟ್ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಿಲ್ಲ.