ಎಡ್ವಿನ್ ,ಮ್ಯಾಟಿಸನ್ ಮೆಕ್ಮಿಲನ್ (1908--) 1951
Edwin , Mattison Mcmilan
ಅಸಂಸಂ-ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ- ಪಾರಯುರೇನಿಯಂ (Transuranium) ಧಾತುಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಎಡ್ವಿನ್ ಪೂರ್ವಿಕರು ಸ್ಕಾಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನಿಂದ ಬಂದು ಅಸಂಸಂದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಈತನ ತಂದೆ ವೈದ್ಯನಾಗಿದ್ದನು. 18 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1907 ರಂದು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ರೆಡೆಂಡೋ ಬೀಚ್ನಲ್ಲಿ ಎಡ್ವಿನ್ ಜನಿಸಿದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಪೆÇೀರ್ನಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಅಣ್ವಯಿಕ ದೂಲ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟಾನ್ನ ಕಾಂತೀಯ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆ ಅಳೆಯುವುದನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂದ ವiಂಡಿಸಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಕಿರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಎಡ್ವಿನ್, ಬೈಜಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಪಕರಣವಾದ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1940ರಿಂದ 1945ರವರೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿತನಾದನು. 1945ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಸ್ಥೆ ಸ್ಥಿರತೆ (Phase Stability) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮೇಲೆ ಸಿಂಕ್ರೋಟಾನ್ ಹಾಗೂ ಸಿಂಕ್ರೋಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಚನೆಯನ್ನು ಎಡ್ವನ್ ವಿವರಿಸಿದನು. ಮುಂದೆ ಈ ಉಪಕರಣಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಸಂಶೋದನೆಗಳು ಜರುಗಿದವು. ಯುರೇನಿಯಂಮಾಂತರ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಎಡ್ವಿನ್ 1951ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಸೀಬೊರ್ಗ್, ಗ್ಲೆನ್ ಥಿಯೋಡೋರ್ (1912--) 1951
Seaborg , Gienn Theodore
ಅಸಂಸಂ-ಬೈಜಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಯುರೇನಿಯಂ ಪಾರ (Trans Uranium) ಧಾತುಗಳನ್ನು (Elements) ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ.
1937ರಲ್ಲಿ ಸೀಬೊರ್ಗ್, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ಸೀಬೊರ್ಗ, ಲೆವಿಸ್ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ. ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ 1945ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ನಿಯೋಜಿತನಾಗಿದ್ದನು. 1961 ರಿಂದ 1971 ರವರೆಗೆ ಅಸಂಸಂಗಳ ಅಟಾಮಿಕ್ ಎನರ್ಜಿ ಕಮಿಷನ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದನು. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಭಾರ ಧಾತುವೆಂದರೆ ಯುರೇನಿಯಂ. ಇದರ ಪರಮಾಣುತೂಕ 92. 1930 ರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನ ತಂಡಗಳು ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ಗಳಿಂದ ಯುರೇನಿಯಂ ತಾಡಿಸಿ ಪ್ರಯೋಗದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಹಾಗೂ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಯುರೇನಿಯಂಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಭಾರದ ಯುರೇಯಂ ಪಾರ (Trans Uranium) ಧಾತುಗಳು ಲಭಿಸಿದವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. 1939ರಲ್ಲಿ ಲಿಸಾ ಮೀಟ್ನರ್ ಹಾಗೂ ಫ್ರಿಷ್ಕ್ ಯುರೇನಿಯಂ ತಾಡನಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡು, ಮಧ್ಯಮ ತೂಕದ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಧಾತುಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯುವುದೆಂದು ತೋರಿಸಿದರು. ಆದರೆ 1940ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್ಮಿಲನ್ ಮತ್ತು ಪಿ.ಅಬೆಲ್ಸನ್ ಯುರೇನಿಯಂ ಪಾರ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಹೇಳಿದರು. ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನಿಂದ ತಾಡಿತವಾದ ಯುರೇನಿಯಂನ ಎಲ್ಲ ಪರಮಾಣುಗಳು ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಯುರೇನಿಯಂಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ತೂಕದ ಧಾತುಗಳಾಗುವುವೆಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಇಂತಹ ಮೊದಲ ಧಾತು ಪತ್ತೆಯಾದಾಗ, ಅದನ್ನು ನೆಪ್ಚೂನಿಯಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. 1940ರಿಂದ ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಇಂತಹ ಧಾತುಗಳ ಹುಡುಕಾಟ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಅಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆಪ್ಚೂನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿ (Isotope)ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ತಂದು ಯುರೇನಿಯಂಪಾರ ಧಾತುಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದನು. ಸೀಬೋರ್ಗ್ ಹಾಗೂ ಸಂಗಡಿಗರ ಶ್ರಮದ ಫಲವಾಗಿ , ಅಣುಸಂಖ್ಯೆ 94 ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಪರಮಾಣು ತೂಕ 102 ಇರುವ ನೊಬೆಲಿಯಂ ತನಕ ಒಂಬತ್ತು ಹೊಸ ಧಾತುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾದವು. ಈ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಗೆ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ಸಾಧನ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. ಈ ಧಾತುಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗುಣ ಹಾಗೂ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರದ ತಯಾರಿಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ಇವೆಲ್ಲವುದರ ಫಲವಾಗಿ 1945ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯುರೇನಿಯಂ ಹಾಗೂ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂ ಸರಣಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹೊಂದಿದ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರಗಳು ಜಪಾನಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗ ಕಂಡವು. 1944ರಲ್ಲಿ ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ 89ರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಮಾಣು ತೂಕದ ಧಾತುಗಳು ಆವರ್ತಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವರ್ಗಗಳಾಗುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಈಗ ಇವನ್ನು ಅತ್ತಿನೈಡ್ಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಧಾತುಗಳೂ ವಿಕಿರಣಶೀಲವಾಗಿವೆ. ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ 93ರ ಆಚೆಗಿನ ಧಾತುಗಳು ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬಹು ಅಪರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಕುರುಹು ಮಾತ್ರ ದಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಹಾಗೂ ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ 1951ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ಆರ್ಚರ್ , (ಜಾನ್ ಪೋರ್ಟರ್) ಮಾರ್ಟಿನ್ 1952
Archer (John Porter ) Martin
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಹಾಳೆ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನದ (Paper Chromatography) ಸಹ ಅನಾವರಣಕಾರ.
ಮಾರ್ಟಿನ್, 1932ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದು, 1938ರಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಪ್ರಂಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, ಡಾಕ್ಟರೇಟ್, ಪಡೆದನು. ಲೀಡ್ಸ್ನ ವೂಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿ0iÉುೀಷನ್ ಸೇರಿ, ಅಲ್ಲಿ ಅರ್.ಎಲ್.ಎಮ್.ಸೈಂಜೆ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಸಂಕೀರ್ಣ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿಕೆಗೆ ಯತ್ನಿಸತೊಡಗಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ವಿಭಜೀಕರಣ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಇದು ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಸರಳತಮ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಯಿತು. 1948ರಿಂದ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದ ಮಾರ್ಟಿನ್ 1953ರಿಂದ ಅನಿಲ-ದ್ರವ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದನು. ಮಾರ್ಟಿನ್ ಹಾಗೂ ಸೈಂಜ್, 1952ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ರಿಚರ್ಡ್, ಲಾರೆನ್ಸ್ ಮಿಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ಸಿಂಜ್ (1914-1994) 1952
Richard , Lawrence Millington Synge
ಬ್ರಿಟನ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ವರ್ಣಾಲೇಖ (Chromatography)ವಿಧಾನದ ಮುಂದಾಳು.
ರಿಚರ್ಡ್, 28 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1914 ರಂದು ಲಿವರ್ಪೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ವಿಂಚೆಸ್ಟರ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದ ರಿಚರ್ಡ್ 1931ರವರೆಗೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹಾಗೂ ಅಭಿಜಾತಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1933ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಟ್ರಿನಿಟಿ ಕಾಲೇಜನ್ನು ಸೇರಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಹಾಗೂ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1936ರಿಂದ 1939ರವರೆಗೆ ಎನ್.ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಪೀರಿ ಕೆಳಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದನು 1939 ರಿಂದ 1941ರವರೆಗೆ ಲೀಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಉಣ್ಣೆ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. 1941ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಲಿಸ್ಟರ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಪ್ರಿವೆಂಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. 1948ರಿಂದ ಅಬೆರ್ಡೀನ್ನ ಬುಕ್ಸ್ಬರ್ನ್ನಲ್ಲಿರುವ ರೊವೆಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. ರಿಚರ್ಡ್ 1945ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಜೊತೆಗೆ ವರ್ಣಾಲೇಖ (Chromatography) ವಿಧಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದನು. ಇದಾದ ನಂತರ ರಿಚರ್ಡ್ ಪೆಪ್ಪೈಡ್ಗಳ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳಾಗಿ (Antibody) ಪ್ರೋಟಿನ್ನ ಚಯಾಪಚಯಗಳಲ್ಲಿ (Metabolism) ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1942ರಿಂದ ಮುಂದೆ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಗ್ರ್ಯಾಮಿಸಿಡಿನ್ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರತಿಜೈವಿಕ (Antibiotic) ಪೆಪ್ಪೈಡ್ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದನು. ರಿಚರ್ಡ್, ರೊವೆಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಡಿ.ಪಿ ಕುಥ್ಬರ್ಟ್ಸನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಮೆಲುಕುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುವ ಸೂಕ್ಷಜೀವಿಗಳು, ಪೆಪ್ಪೈಡ್, ಪ್ರೋಟಿನ್, ಸಸ್ಯಜನ್ಯ ಆಹಾರದ ವಿಭಜನೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ರಿಚರ್ಡ್ನಿಂದ ಸಂಶೋಧನೆಗೊಳಗಾದವು. 1950ರಿಂದ ಡಿ,ಎಲ್.ಮೌಲ್ಡ್, ಎ.ಟಿಸೆಲಿಯಸ್ರೊಂದಿಗೆ ರಿಚರ್ಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಖರೈಡ್ಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ಕಣ ಸಂಚಲನೆ (Electrophoresis) ವಿಧಾನದಿಂದ ಅತ್ಯಂತಿಕವಾಗಿ ಶೋಧಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. 1958ರಲ್ಲಿ ರಿಚರ್ಡ್ ನ್ಯೂಝಿಲ್ಯಾಂಡ್ನ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಕುರ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಶೋಧನಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇ.ಜಿ. ವೈಟ್ನೊಂದಿಗೆ ಬೂಷ್ಟುಗಳ ವಿಷಯುಕ್ತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದನು. 1950ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಹಾಗೂ 1952ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿಯಫೆಲೋ ಗೌರವ ರಿಚರ್ಡ್ ದಕ್ಕಿದವು. 1952ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಟಿನ್ನೊಂದಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ರಿಚರ್ಡ್ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ರಿಚರ್ಡ್ 18 ಆಗಸ್ಟ್ 1994ರಂದು ನಿಧನನಾದನು.
ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್, ಹೆರ್ಮಾನ್ (1881-1965) 1953
Staudinger , Hermann
ಜರ್ಮನಿ-ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಪಾಲಿಮರ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಸ್ಥಾಪಕ.
ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್, ಕೀಟೇನ್ಸ್, ಹಾಗೂ ಕಾಫಿಯಲ್ಲಿನ ಸುಗಂಧಕಾರಿಗಳ ಅನಾವರಣದಿಂದ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. 1920ರಿಂದ ರಬ್ಬರ್ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದನು. ಆಗ ರಬ್ಬರ್’ಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಿಹೀನವಾದ ದೊಡ್ಡ ಅಣುಗಳ ಸಮಷ್ಟಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ಇವುಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಅಂತಹ ಗೌರವಾರ್ಹ ಕಾರ್ಯವಲ್ಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದ್ದಿತು. 1920ರಲ್ಲಿ ಝೂರಿಕ್, ಫ್ರೀಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ರಬ್ಬರ್ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಇವು ಸಾಧಾರಣ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧ ಹೊಂದಿ ಉದ್ದನೆಯ ಸರಣಿ ರೂಪದ ದೈತ್ಯ ಅಣುಗಳೆಂದು ಹೇಳಿದನು. ಮೊದಮೊದಲು ಇದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಇದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆ ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದನು. ಕ್ಷ-ಕಿರಣದ ಅಧ್ಯಯನಗಳೂ ಸಹ ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ದೃಷ್ಟಿ ಸರಿಯೆಂದು ಸಾರಿದವು. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳ ಬಗೆಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಕುದುರಿದವು. ರಬ್ಬರ್, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಅಂಟು ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೈಗಾರಿಕೆಗೆ ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ವರದಾನವಾದವು. ಷ್ಟೋವ್ ಡಿಂಜರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ (Polymer) ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅರಿತಿದ್ದನು. 1913ರಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಂಶವಾಹಕದ ಬೃಹತ್ ಅಣುವೂ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದೆಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದನು. 1953ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್’ಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಕ್ಕಿತು.
ಪೌಲಿಂಗ್, ಲಿನಸ್ (ಕಾರ್ಲ್) (1901-1994) 1954
Pauling , Linus
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧ ವಿವರಿಸಿದಾತ-ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ.
ಪೌಲಿಂಗ್ ಓರೆಗಾನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಔಷಧಿಗಳ ವ್ಯಾಪಾರಿಯ ಮಗ. ಪೌಲಿಂಗ್ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ ಆತನ ತಂದೆ ತೀರಿಕೊಂಡನು. ಹನ್ನೊಂದು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ನಾನಾ ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಹದಿನೈದನೇ ವಯಸ್ಸಿನ ವೇಳೆಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ಓರೆಗಾನ್ನ ಕೃಷಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸಿದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಲು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಇನ್ವ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ನಿರಯವ ಸ್ಪಟಿಕಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿದನು. ಅಸಾಧಾರಣ ಜ್ಞಾಪಕ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಪೌಲಿಂಗ್, ಸ್ಪಟಿಕದಲ್ಲಿನ ಅಣುಗಳ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಸಿಲಿಕಾನ್ ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ಖನಿಜಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿಗೂಢವೆನಿಸಿದ್ದಿತು. ಈ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಪೌಲಿಂಗ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಿದ್ದನು. 1925ರಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಗೆ ತೆರಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್., ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಝೋಮರ್’ಫೆಲ್ಟ್’ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ದುಡಿದನು. ಇದರಿಂದ ಕ್ವಾಂಟಂ ಬಲವಿಜ್ಞಾನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಯಿತು.
1930ರಲ್ಲಿ ಅಣುಗಳ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡಲು ಸಮರ್ಥನಾದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಆವರೆಗೆ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆದನು. ಬರ್ಜಿಲಿಯಸ್ 1819ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಯಿ ವಿದ್ಯುದಾಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ ಅಣು ಬಂಧಗಳಾಗುವುವೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದನು. ಇದು ಆಯಾನಿಕ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸರಿ . ಆದರೆ ಇದು ಎರಡು ಜಲಜನಕ ಪರಮಾಣುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾರರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಜೋಡಿಗಳ ಬಂಧ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಬಂಧ (Covalent Bond). ಈ ಬಂಧಗಳ ಮಧ್ಯದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಸ್ಫಷ್ಟೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಪಾತ್ರ ಅನನ್ಯ. ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಂಧ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಅಳೆಯುವ ವೈದ್ಯುತ್ ಋಣಾತ್ಮಕ ಮಾಪನೆಯನ್ನು ಪೌಲಿಂಗ್ ಪರಿಚಯಿಸಿದನು. 1927ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್, 35 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಬೈಜಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಿಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್, ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ, ಪೆಸ್ಟೈಡ್ಸ್ಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಬೈಜಿಕ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಿಭಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಹೊಂದಿದ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳ ಎರಡು ಬಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದನು. ಅರಿವಳಿಕೆ, ಜ್ಞಾಪಕ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬೈಜಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲನಾಗಿದ್ದನು. ಡೆಲ್ಬ್ರಕ್ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳ (Anti Body). ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಹಾಗೂ ರಚನೆಯ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದನು. 1940ರಲ್ಲಿ ಸಿಕೆಲ್ ಕೋಶದ ರೋಗದ ಬಗೆಗೆ ಪೌಲಿಂಗ್ ಹೊಸ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದನು. ಹಿಮೊಗ್ಲೋಬಿನ್ನಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಏರುಪೇರುಗಳಿಂದ ಅನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಬರುವ ರಕ್ತ ಹೀನತೆಯ ರೋಗವಿದು. ಇದರಿಂದ, ಅಣುಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂನತೆಗಳು ಹೇಗೆ ರೋಗ ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲವೆಂದು ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಒದಗಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗನೆಂದು ಖ್ಯಾತಿ ಪೌಲಿಂಗ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ಹಲವಾರು ರೋಗ, ಹಾಗೂ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದ ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ವಿಟಮಿನ್ ಸಿ ರಾಮಬಾಣವೆಂಬ ಪೌಲಿಂಗ್ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ದಕ್ಕಲಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಶ್ರಮಿಸಿದನು. ಪೌಲಿಂಗ್ 1954ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ 1962ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಗೆ ಪೌಲಿಂಗ್ ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. ಪೌಲಿಂಗ್ ಜಗತ್ತು ಕಂಡ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅದ್ಭುತಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬನೆಂದು ದಾಖಲಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಡು ವಿನಾಯ್,ವಿನ್ಸೆಂಟ್ (1901-1978 ) 1955
Du Vigneaud, Vincent
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಗಂಧಕ ಹೊಂದಿದ ವಿಟಮಿನ್ ಹಾಗೂ ಚೋದನಿಕೆಗಳ (Hormones) ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಇಲಿನಾಯ್ನಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದ ವಿನ್ಸೆಂಟ್, ಅಸಂಸಂ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ನಂತರ, ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ವಾಲಿದನು. 1938 ರಿಂದ ಕಾರ್ನೆಲ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದ ನಂತರ, ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಸಂಶೋಧನೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಗಂಧಕದ ಸುತ್ತ ಗಿರಕಿ ಹೊಡೆದವು. 1920ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಚೋದನಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಗಂಧಕದ ಇರುವಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದಿತು. 1941ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಯಕೃತ್ತಿನಿಂದ ವಿಟಮಿನ್-ಹೆಚ್ನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ, ಅದು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಬಯೋಟಿನ್ನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆಯೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. 1936ರಲ್ಲಿ ಎಫ್.ಕೋಗ್ಲ್, 250ಕೆ.ಜಿ. ಒಣಗಿದ ಬಾತುಕೋಳಿಯ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಂದ 1 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂ ಬಯೋಟಿನನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದನು. 1942ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಬಯೋಟಿನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ರಚನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಮುಂದೆ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆರಿಗೆ ನೋವನ್ನು ಹಾಗೂ ಹಾ¯ಲ ಸ್ರವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವ ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಜೋದನಿಕೆಗಳಾದ ಆಕ್ಸಿಟಾಸಿನ್ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಸೋಸ್ರಿಸಿನ್ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, 1953ರಲ್ಲಿ ಅಸೆಟಾಸಿನ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. 8 ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ಅಕ್ಸಿಟಾಸಿನ್ ಮಾನವನಿಂದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾಲಿಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಿನ್ಸೆಂಟ್ನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಧನೆ ಹಾಗೂ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿನ ಪರಿಶ್ರಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ 1955ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು.
ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್,. ಸರ್ ಸೈರಿಲ್(ನಾರ್ಮನ್) (1897-1967)
Hinshelwood , Sir Cyril ( Norman ) 1956
ಬ್ರಿಟನ್-ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾಗತಿಯ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದಾತ.
ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ತನ್ನ ಜೀವಿತದ ಬಹು ಕಾಲವನ್ನು ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದನು. 1916ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ನಡೆದಾಗ, ಶಸ್ತಾಸ್ತ್ರ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕಿದ್ದನು. ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ಘನ ಹಾಗೂ ಅನಿಲಗಳ ಸ್ಫೋಟಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಜಲಜನಕ, ಆಮ್ಲಜನಕಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ನಿಕಟ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ 1956ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾಗತಿಯ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ನೀಡಿದನು. ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ಭಾಷಾ ಶಾಸ್ತ್ರûಜ್ಞನಾಗಿದ್ದನು. ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ನ ಎರಡೂ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿದ್ದನು.
ನಿಕೊಲಾಯ್, ನಿಕೊಲೆವಿಕ್ ಸೆಮೆನೊವ್ (1896-1986) 1956
Nikolai , Nikoliaevich Semenov
ರಷ್ಯಾ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದಾತ.
ಸೆಮೆನೊವ್ 3 ಏಪ್ರಿಲ್ 1896ರಂದು ಸರಾಟೊವ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1917ರಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಗ್ರಾಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದ ಸೆಮೆನೊವ್, 1920ರಲ್ಲಿ ಲೆನಿನ್ಗ್ಯಾಡ್ನ ಫಿûಸಿಕೋ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಪರಿಣಾಮ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಂಡನು. ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಸೆಮೆನೊವ್ 1925ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1931ರಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ಸೈನ್ಸ್ಗೆ ಸೇರಿದ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಕೆಮಿಕಲ್ ಫಿûಸಿಕ್ಸ್ನ ನಿರ್ದೇಶಕನಾದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಸ್ಕೋಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. 1944ರಲ್ಲಿ ಸೆಮೆನೊವ್ ಮಾಸ್ಕೋ ರಾಜ್ಯದ “ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಸೆಮಿನೊವ್ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಸರಣಿ ಸಿದ್ಧಾಂತದಿಂದ ವಿವರಿಸಿದನು. ಇದು ವಸ್ತುವಿನ ದಹನ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ಅರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಸೆಮೆನೊವ್ ಅಣ್ವಯಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್, ವಿದ್ಯಾಮಾನ ಪತನ (Diaelectric Breakdown)ಹಾಗೂ ಆಸ್ಪೋಟದ ಅಲೆಗಳ ಪ್ರಸಾರದ ಬಗೆಗೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕುರಿತಾಗಿ ಎರಡು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸೆಮೆನೊವ್ 1934ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸೆಮೆನೊವ್ 1956ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು.
ಟಾಡ್, ಸರ್ ಅಲೆಗ್ಸಾಂಡರ್, ರಾಬರ್ಟಸ್ (1907--) 1957
Todd , Sir Alexander, Robertus
ಬ್ರಿಟನ್- ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳ ಸಹ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು (Coenzymes) ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
1907 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ರಂದು ಟಾಡ್ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡಿನ ಗ್ಲಾಸ್ಗೋದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಗ್ಲಾಸ್ಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ ಅಲ್ಲಿಂದ 1927ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1928-29ರಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಸ್ಗೋ, 1929-31ರವರೆಗೆ ಫ್ರಾಂಕ್’ಫರ್ಟ್, 1931ರಿಂದ 1934ರವರೆಗೆ ಎಡಿನ್ಬರೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದನು. 1936ರಲ್ಲಿ ಲಿಸ್ಟರ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, 1937ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಫಾಸ್ಪರೀಕರಣಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. 1944ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿದ ಟಾಡ್ ಅಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿ ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಿದನು. 1942ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದನು. ಟಾಡ್ ಬಿ-1 ಮತ್ತು ಇ , ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿನ ವರ್ಣ ದ್ರವ್ಯ , ಸಸ್ಯಗಳ ಅಲ್ಕಲಾಯಿಡ್, ಸಸ್ಯಗಳ ಬಣ್ಣಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಗಳಾದ ಅಂತೋಸಯನಿನ್, ಕ್ವಿನೋನ್ಗಳ ರಚನೆಯ ಬಗೆಗೂ ಟಾಡ್ ಸಂಶೋಧಿಸಿದನು. ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳು ಜೀವಿಗಳ ವಂಶಾನುಗತ ಗುಣಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಂತರಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ರೀಯಶೀಲಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ಟಾಡ್ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನಿತ್ತಿತ್ತು. ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರಿಸಿ, ಚಲಾವಣೆಗೊಳಿಸುವ ಅಡೆನೊಸಿನ್ ಡೈ ¥sóÁಸ್ಪೇಟ್ ಮತ್ತು ಅಡೆನೊಸಿನ್ ಟ್ರೈ¥sóÁಸ್ಪೇಟ್ ಹಾಗೂ ಯುರಿಡಿನ್ ಟ್ರೈ ಫಾಸ್ಪೇಟ್ ಹಾಗೂ ಫ್ಲೇವಿನ್ ಡೈ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಡೈಡ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಟಾಡ್ಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳ ಸಹ –ಕಿಣ್ವಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಟಾಡ್ಗೆ 1957ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಕ್ಕಿತು.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್,ಫ್ರೆಡರಿಕ್ (1918--) 1958 & 1980
Sanger , Frederick
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಪ್ರೊಟೀನ್, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳ ರಚನೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಮುಂಚೂಣಿಗ. ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದಾತ.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ತಂದೆ ವೈದ್ಯನಾಗಿದ್ದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 1939ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದು, ಅಲ್ಲಿಯೇ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಆರಂಭಿಸಿದನು. 1951ರಿಂದ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಲ್ಯಾಬೋರೇಟರಿಸ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1940ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 2,4 ಡೈ ನೈಟ್ರೋಫ್ಲೋರೋ ಬೆಂಜಿನ್ನಿಂದ ಪ್ರೋಟಿನ್ ಸರಣಿ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮುಕ್ತ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿರುವ ವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು. ಇದನ್ನು ಆಮ್ಲ ಅಥವಾ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ (Enzymes) ಪ್ರೋಟಿನ್’ಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುವ ತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಬಹು ಉದ್ದದ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಸರಣಿಗಳು ಗುರುತು ಹಿಡಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಸಣ್ಣ ಸರಣಿಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಚೋದನಿಕೆಯ (Hormone) ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. 1950ರ Œವೇಳೆಗೆ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ಗೆ ವಶವಾದವು. ಹಂದಿ, ಕುರಿ, ಕುದುರೆ ಹಾಗೂ ತಿಮಿಂಗಲಗಳ ಇನ್ಸುಲಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಸಹ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್’ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1958ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳ ಬೆನ್ನು ಹತ್ತಿದನು. ಇವು ಸ್ಥೂಲ ರೂಪದ ಅಣುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಎರಡು ಸರ್ಪಿಲ ಸುರುಳಿಗಳ ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಜೋಡಣೆ ವಂಶವಾಹಕಗಳು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಜಟಿಲವಾದ ಆರ್ಎನ್ಎ ಸರಣಿಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, ನಂತರ ಒಂದು ಕೋಟಿಗೂ ಅಧಿಕ ಘಟಕಗಳ ಸರಣಿ ಹೊಂದಿರುವ ಡಿಎನ್ಎ ಯನ್ನು ಕೈಗೊತ್ತಿಕೊಂಡನು. ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದನು. 1977ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ನೇತೃತ್ವದ ತಂಡ 5400 ತಳ ಹದಿಗಳ, ಫೈ ಎಕ್ಸ್ 174 ವೈರಸ್ನ ತಳಹದಿ ಪಡೆದರೆ 1984ರಲ್ಲಿ ಎಪ್ಸ್ಟೀನ್ ಬಾರ್ ವೈರಸ್ನ ತಳಹದಿ ದಕ್ಕಿತು,. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 1980ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ನಿಂದ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಹಾಗೂ ವಂಶವಾಹಕಗಳ ಬಗೆಗೆ ಹೊಸ ಅರಿವು ಮೂಡಿ ಇತರರಿಗೆ ದಾರಿ ದೀಪವಾದವು.
ಹೆಯ್ರೋವ್ಸ್'ಕಿ , ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ (1890--)
Heyrovsky , Jaroslav (CHE.) 1959
ಝೆಕೆಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ-ಭೌತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಧೃವಾಲೇಖ ಉಪಜ್ಞಿಸಿದಾತ.
ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ನ ತಂದೆ , ಝೆಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿದ್ದನು. ಈತನ ಐದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನಾಗಿ 20 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1890ರಲ್ಲಿ ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ ಜನಿಸಿದನು. ಪ್ರಾಗ್ನಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ ವಿಲಿಯಂ ರ್ಯಾಮ್ಸೆ ಹಾಗೂ ಡೋನಾರ್ರ ಕೆಳಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ಗಳಿಸಿ, ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ನಂತರ ಪ್ರಾಗ್ನ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದನು. 1926ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ಮೊದಲ ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1922ರ ವೇಳೆಗೆ ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಧೃವಾಲೇಖ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸತೊಡಗಿ, ಮುಂದೆ ಇದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1959ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. 1955ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ಸೈಯನ್ಸ್ ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ಗೆ ಗೌರವ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹುದ್ದೆ ಹಾಗೂ ಸದಸ್ಯತ ನೀಡಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಿದೆ.
ಲಿಬ್ಬಿ, ವಿಲ್ಲಾರ್ಡ್ ಫ್ರಾಂಕ್ (1908-1980) 1960
Libby , Willard Frank
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ವಿಕಿರಣ ಇಂಗಾಲ ತೇದೀಕರಣ (Radio Carbon Dating) ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಲಿಬ್ಬಿ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ಬವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ 1941ರವರೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು,. ಇದರ ನಂತರ ಬೈಜಿಕಾಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಸಲು ಅಸಂಸಂ ಸರ್ಕಾರ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಮ್ಯಾನ್ಹಟ್ಟನ್ ಪರಿಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದನು, ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ನಂತರ ಲಿಬ್ಬಿ ಚಿಕಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬೈಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿ 1959ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿದನು. 1939ರಲ್ಲಿ ಸೆರ್ಜೆ ಕಾರ್ಫ್, ಇಂಗಾಲದ ವಿಕಿರಣ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯಾದ (Isotope) ಇಂಗಾಲ-14ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿ , ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯ ಅರ್ಧಾಯು (Half Life) 5730 ವರ್ಷಗಳೆಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದನು. ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಸಾರಜನಕ ಪರಮಾಣುಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ವ ಕಿರಣಗಳ ತಾಡನದಿಂದ (Cosmic Ray Bombardmnet) ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಉತ್ಪನ್ನಗೊಳ್ಳುವುದೆಂದು ಲೆವಿಸ್ ಖಚಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದನು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ನಲ್ಲೂ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಗಾಲ-14 ಇರುತ್ತದೆ. ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದಾಗಿ (Photosynthesis) ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-14 ಇರುತ್ತದೆ. 1947ರಲ್ಲಿ ಲಿಬ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಸಂಗಡಿಗರು ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾವಯವ ಆಕರಗಳ ಕಾಲ ನಿರ್ಧರಿಸಿ ತೇದೀಕರಣ ಮಾಡುವ ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದರು. ಇದು ಪ್ರಾಕ್ತನಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ ಭೂಗರ್ಭ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾನ್ ಕ್ರಾಂತಿ ತಂದಿತು. ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-12 ಹಾಗೂ ಇಂಗಾಲ-14 ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಜೈವಿಕ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳೂ ಸಹ ಇಂಗಾಲ-12 ಮತ್ತು ಇಂಗಾಲ-14ನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಜೀವಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದ ಕ್ಷಣದಿಂದ ಅದು ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ನಿಂತು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-14 ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವ ಶೈಥಿಲ್ಯ ಹೊಂದತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸತ್ತ ಜೀವಿಯ ಅವಶೇಷಗಳಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಬನ್-14, ಕಾರ್ಬನ್-12ರ ಪ್ರಮಾಣ ಇಳಿಮುಖವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರಾಣಿ ಅವಸಾನ ಹೊಂದಿದ ಕಾಲವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಸಾಕಷ್ಟು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ, ನಲವತ್ತು ಸಾವಿರ ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯವರೆಗಿನ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳ ಕಾಲವನ್ನು ಈ ತಂತ್ರದಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ವಿಶ್ವ ಕಿರಣಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಾತಾವರಣದ ಜಲಜನಕ ಒಂದು ಅಂಶ ಟೈಟ್ರಿಯಂಗ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಳೆಯ ಮೂಲಕ ನೆಲಕ್ಕಿಳಿದು , ಅಂತರ್ಜಲದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆಯೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಲಿಬ್ಬಿ ಈ ಶೋಧನೆಗಾಗಿ 1960ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
Edwin , Mattison Mcmilan
ಅಸಂಸಂ-ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ- ಪಾರಯುರೇನಿಯಂ (Transuranium) ಧಾತುಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
ಎಡ್ವಿನ್ ಪೂರ್ವಿಕರು ಸ್ಕಾಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನಿಂದ ಬಂದು ಅಸಂಸಂದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಈತನ ತಂದೆ ವೈದ್ಯನಾಗಿದ್ದನು. 18 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1907 ರಂದು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ರೆಡೆಂಡೋ ಬೀಚ್ನಲ್ಲಿ ಎಡ್ವಿನ್ ಜನಿಸಿದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಪೆÇೀರ್ನಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಅಣ್ವಯಿಕ ದೂಲ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟಾನ್ನ ಕಾಂತೀಯ ಭ್ರಾಮ್ಯತೆ ಅಳೆಯುವುದನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಸಂಪ್ರಬಂದ ವiಂಡಿಸಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಕಿರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಎಡ್ವಿನ್, ಬೈಜಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಪಕರಣವಾದ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1940ರಿಂದ 1945ರವರೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿತನಾದನು. 1945ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವಸ್ಥೆ ಸ್ಥಿರತೆ (Phase Stability) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮೇಲೆ ಸಿಂಕ್ರೋಟಾನ್ ಹಾಗೂ ಸಿಂಕ್ರೋಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಚನೆಯನ್ನು ಎಡ್ವನ್ ವಿವರಿಸಿದನು. ಮುಂದೆ ಈ ಉಪಕರಣಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಸಂಶೋದನೆಗಳು ಜರುಗಿದವು. ಯುರೇನಿಯಂಮಾಂತರ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಎಡ್ವಿನ್ 1951ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.
ಸೀಬೊರ್ಗ್, ಗ್ಲೆನ್ ಥಿಯೋಡೋರ್ (1912--) 1951
Seaborg , Gienn Theodore
ಅಸಂಸಂ-ಬೈಜಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಯುರೇನಿಯಂ ಪಾರ (Trans Uranium) ಧಾತುಗಳನ್ನು (Elements) ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿದಾತ.
1937ರಲ್ಲಿ ಸೀಬೊರ್ಗ್, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. ಸೀಬೊರ್ಗ, ಲೆವಿಸ್ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ. ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ 1945ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ನಿಯೋಜಿತನಾಗಿದ್ದನು. 1961 ರಿಂದ 1971 ರವರೆಗೆ ಅಸಂಸಂಗಳ ಅಟಾಮಿಕ್ ಎನರ್ಜಿ ಕಮಿಷನ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದನು. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಭಾರ ಧಾತುವೆಂದರೆ ಯುರೇನಿಯಂ. ಇದರ ಪರಮಾಣುತೂಕ 92. 1930 ರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನ ತಂಡಗಳು ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ಗಳಿಂದ ಯುರೇನಿಯಂ ತಾಡಿಸಿ ಪ್ರಯೋಗದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಹಾಗೂ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಯುರೇನಿಯಂಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಭಾರದ ಯುರೇಯಂ ಪಾರ (Trans Uranium) ಧಾತುಗಳು ಲಭಿಸಿದವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. 1939ರಲ್ಲಿ ಲಿಸಾ ಮೀಟ್ನರ್ ಹಾಗೂ ಫ್ರಿಷ್ಕ್ ಯುರೇನಿಯಂ ತಾಡನಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡು, ಮಧ್ಯಮ ತೂಕದ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಧಾತುಗಳಾಗಿ ಒಡೆಯುವುದೆಂದು ತೋರಿಸಿದರು. ಆದರೆ 1940ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್ಮಿಲನ್ ಮತ್ತು ಪಿ.ಅಬೆಲ್ಸನ್ ಯುರೇನಿಯಂ ಪಾರ ಧಾತುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಹೇಳಿದರು. ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ನಿಂದ ತಾಡಿತವಾದ ಯುರೇನಿಯಂನ ಎಲ್ಲ ಪರಮಾಣುಗಳು ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಯುರೇನಿಯಂಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ತೂಕದ ಧಾತುಗಳಾಗುವುವೆಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಇಂತಹ ಮೊದಲ ಧಾತು ಪತ್ತೆಯಾದಾಗ, ಅದನ್ನು ನೆಪ್ಚೂನಿಯಂ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. 1940ರಿಂದ ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಇಂತಹ ಧಾತುಗಳ ಹುಡುಕಾಟ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಅಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆಪ್ಚೂನಿಯಂ ಸಮಸ್ಥಾನಿ (Isotope)ಪಡೆಯುವ ವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ತಂದು ಯುರೇನಿಯಂಪಾರ ಧಾತುಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದನು. ಸೀಬೋರ್ಗ್ ಹಾಗೂ ಸಂಗಡಿಗರ ಶ್ರಮದ ಫಲವಾಗಿ , ಅಣುಸಂಖ್ಯೆ 94 ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಪರಮಾಣು ತೂಕ 102 ಇರುವ ನೊಬೆಲಿಯಂ ತನಕ ಒಂಬತ್ತು ಹೊಸ ಧಾತುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾದವು. ಈ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಗೆ ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್ ಸಾಧನ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. ಈ ಧಾತುಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗುಣ ಹಾಗೂ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರದ ತಯಾರಿಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ಇವೆಲ್ಲವುದರ ಫಲವಾಗಿ 1945ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯುರೇನಿಯಂ ಹಾಗೂ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ಲುಟೋನಿಯಂ ಸರಣಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹೊಂದಿದ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರಗಳು ಜಪಾನಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗ ಕಂಡವು. 1944ರಲ್ಲಿ ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ 89ರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಮಾಣು ತೂಕದ ಧಾತುಗಳು ಆವರ್ತಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವರ್ಗಗಳಾಗುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಈಗ ಇವನ್ನು ಅತ್ತಿನೈಡ್ಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಧಾತುಗಳೂ ವಿಕಿರಣಶೀಲವಾಗಿವೆ. ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ 93ರ ಆಚೆಗಿನ ಧಾತುಗಳು ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬಹು ಅಪರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಕುರುಹು ಮಾತ್ರ ದಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಸೀಬೊರ್ಗ್ ಹಾಗೂ ಮ್ಯಾಕ್ ಮಿಲನ್ 1951ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ಆರ್ಚರ್ , (ಜಾನ್ ಪೋರ್ಟರ್) ಮಾರ್ಟಿನ್ 1952
Archer (John Porter ) Martin
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಹಾಳೆ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನದ (Paper Chromatography) ಸಹ ಅನಾವರಣಕಾರ.
ಮಾರ್ಟಿನ್, 1932ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದು, 1938ರಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಪ್ರಂಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, ಡಾಕ್ಟರೇಟ್, ಪಡೆದನು. ಲೀಡ್ಸ್ನ ವೂಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿ0iÉುೀಷನ್ ಸೇರಿ, ಅಲ್ಲಿ ಅರ್.ಎಲ್.ಎಮ್.ಸೈಂಜೆ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಸಂಕೀರ್ಣ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿಕೆಗೆ ಯತ್ನಿಸತೊಡಗಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ವಿಭಜೀಕರಣ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದನು. ಇದು ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಸರಳತಮ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಯಿತು. 1948ರಿಂದ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದ ಮಾರ್ಟಿನ್ 1953ರಿಂದ ಅನಿಲ-ದ್ರವ ವರ್ಣಾಲೇಖ ವಿಧಾನ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದನು. ಮಾರ್ಟಿನ್ ಹಾಗೂ ಸೈಂಜ್, 1952ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದರು.
ರಿಚರ್ಡ್, ಲಾರೆನ್ಸ್ ಮಿಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ ಸಿಂಜ್ (1914-1994) 1952
Richard , Lawrence Millington Synge
ಬ್ರಿಟನ್-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ವರ್ಣಾಲೇಖ (Chromatography)ವಿಧಾನದ ಮುಂದಾಳು.
ರಿಚರ್ಡ್, 28 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1914 ರಂದು ಲಿವರ್ಪೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1928ರಲ್ಲಿ ವಿಂಚೆಸ್ಟರ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದ ರಿಚರ್ಡ್ 1931ರವರೆಗೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹಾಗೂ ಅಭಿಜಾತಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1933ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಟ್ರಿನಿಟಿ ಕಾಲೇಜನ್ನು ಸೇರಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ, ಹಾಗೂ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1936ರಿಂದ 1939ರವರೆಗೆ ಎನ್.ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಪೀರಿ ಕೆಳಗೆ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದನು 1939 ರಿಂದ 1941ರವರೆಗೆ ಲೀಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಉಣ್ಣೆ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದನು. 1941ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಿದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಲಿಸ್ಟರ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಪ್ರಿವೆಂಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿದನು. 1948ರಿಂದ ಅಬೆರ್ಡೀನ್ನ ಬುಕ್ಸ್ಬರ್ನ್ನಲ್ಲಿರುವ ರೊವೆಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದನು. ರಿಚರ್ಡ್ 1945ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಜೊತೆಗೆ ವರ್ಣಾಲೇಖ (Chromatography) ವಿಧಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದನು. ಇದಾದ ನಂತರ ರಿಚರ್ಡ್ ಪೆಪ್ಪೈಡ್ಗಳ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳಾಗಿ (Antibody) ಪ್ರೋಟಿನ್ನ ಚಯಾಪಚಯಗಳಲ್ಲಿ (Metabolism) ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದನು. 1942ರಿಂದ ಮುಂದೆ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಗ್ರ್ಯಾಮಿಸಿಡಿನ್ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರತಿಜೈವಿಕ (Antibiotic) ಪೆಪ್ಪೈಡ್ಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದನು. ರಿಚರ್ಡ್, ರೊವೆಟ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಡಿ.ಪಿ ಕುಥ್ಬರ್ಟ್ಸನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಮೆಲುಕುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುವ ಸೂಕ್ಷಜೀವಿಗಳು, ಪೆಪ್ಪೈಡ್, ಪ್ರೋಟಿನ್, ಸಸ್ಯಜನ್ಯ ಆಹಾರದ ವಿಭಜನೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ರಿಚರ್ಡ್ನಿಂದ ಸಂಶೋಧನೆಗೊಳಗಾದವು. 1950ರಿಂದ ಡಿ,ಎಲ್.ಮೌಲ್ಡ್, ಎ.ಟಿಸೆಲಿಯಸ್ರೊಂದಿಗೆ ರಿಚರ್ಡ್ ಪಾಲಿಸ್ಯಾಖರೈಡ್ಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ಕಣ ಸಂಚಲನೆ (Electrophoresis) ವಿಧಾನದಿಂದ ಅತ್ಯಂತಿಕವಾಗಿ ಶೋಧಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. 1958ರಲ್ಲಿ ರಿಚರ್ಡ್ ನ್ಯೂಝಿಲ್ಯಾಂಡ್ನ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಕುರ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಶೋಧನಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇ.ಜಿ. ವೈಟ್ನೊಂದಿಗೆ ಬೂಷ್ಟುಗಳ ವಿಷಯುಕ್ತ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದನು. 1950ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಹಾಗೂ 1952ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿಯಫೆಲೋ ಗೌರವ ರಿಚರ್ಡ್ ದಕ್ಕಿದವು. 1952ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಟಿನ್ನೊಂದಿಗೆ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಿಂದ ರಿಚರ್ಡ್ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ರಿಚರ್ಡ್ 18 ಆಗಸ್ಟ್ 1994ರಂದು ನಿಧನನಾದನು.
ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್, ಹೆರ್ಮಾನ್ (1881-1965) 1953
Staudinger , Hermann
ಜರ್ಮನಿ-ಸಾವಯವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ಪಾಲಿಮರ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಸ್ಥಾಪಕ.
ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್, ಕೀಟೇನ್ಸ್, ಹಾಗೂ ಕಾಫಿಯಲ್ಲಿನ ಸುಗಂಧಕಾರಿಗಳ ಅನಾವರಣದಿಂದ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. 1920ರಿಂದ ರಬ್ಬರ್ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದನು. ಆಗ ರಬ್ಬರ್’ಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಿಹೀನವಾದ ದೊಡ್ಡ ಅಣುಗಳ ಸಮಷ್ಟಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದ್ದಿತು. ಇವುಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಅಂತಹ ಗೌರವಾರ್ಹ ಕಾರ್ಯವಲ್ಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದ್ದಿತು. 1920ರಲ್ಲಿ ಝೂರಿಕ್, ಫ್ರೀಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ರಬ್ಬರ್ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಇವು ಸಾಧಾರಣ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧ ಹೊಂದಿ ಉದ್ದನೆಯ ಸರಣಿ ರೂಪದ ದೈತ್ಯ ಅಣುಗಳೆಂದು ಹೇಳಿದನು. ಮೊದಮೊದಲು ಇದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಇದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆ ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನಲ್ಲದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದನು. ಕ್ಷ-ಕಿರಣದ ಅಧ್ಯಯನಗಳೂ ಸಹ ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ದೃಷ್ಟಿ ಸರಿಯೆಂದು ಸಾರಿದವು. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೃಹತ್ ಅಣುಗಳ ಬಗೆಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಕುದುರಿದವು. ರಬ್ಬರ್, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಅಂಟು ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೈಗಾರಿಕೆಗೆ ಷ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ವರದಾನವಾದವು. ಷ್ಟೋವ್ ಡಿಂಜರ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಹ್ವಂಗಿಗಳ (Polymer) ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅರಿತಿದ್ದನು. 1913ರಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಂಶವಾಹಕದ ಬೃಹತ್ ಅಣುವೂ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದೆಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದನು. 1953ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋವ್ಡಿಂಜರ್’ಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಕ್ಕಿತು.
ಪೌಲಿಂಗ್, ಲಿನಸ್ (ಕಾರ್ಲ್) (1901-1994) 1954
Pauling , Linus
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧ ವಿವರಿಸಿದಾತ-ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ.
ಪೌಲಿಂಗ್ ಓರೆಗಾನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಔಷಧಿಗಳ ವ್ಯಾಪಾರಿಯ ಮಗ. ಪೌಲಿಂಗ್ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷದವನಿರುವಾಗ ಆತನ ತಂದೆ ತೀರಿಕೊಂಡನು. ಹನ್ನೊಂದು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ನಾನಾ ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಹದಿನೈದನೇ ವಯಸ್ಸಿನ ವೇಳೆಗೆ ರಾಸಾಯನಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ಓರೆಗಾನ್ನ ಕೃಷಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸಿದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಗಳಿಸಲು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಇನ್ವ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಸೇರಿದನು. ಇಲ್ಲಿ ನಿರಯವ ಸ್ಪಟಿಕಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿದನು. ಅಸಾಧಾರಣ ಜ್ಞಾಪಕ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಪೌಲಿಂಗ್, ಸ್ಪಟಿಕದಲ್ಲಿನ ಅಣುಗಳ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಸಿಲಿಕಾನ್ ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ಖನಿಜಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿಗೂಢವೆನಿಸಿದ್ದಿತು. ಈ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಪೌಲಿಂಗ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಿದ್ದನು. 1925ರಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಗೆ ತೆರಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್., ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಝೋಮರ್’ಫೆಲ್ಟ್’ನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ದುಡಿದನು. ಇದರಿಂದ ಕ್ವಾಂಟಂ ಬಲವಿಜ್ಞಾನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಯಿತು.
1930ರಲ್ಲಿ ಅಣುಗಳ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡಲು ಸಮರ್ಥನಾದ ಪೌಲಿಂಗ್ ಆವರೆಗೆ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳತ್ತ ಗಮನ ಸೆಳೆದನು. ಬರ್ಜಿಲಿಯಸ್ 1819ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಯಿ ವಿದ್ಯುದಾಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ ಅಣು ಬಂಧಗಳಾಗುವುವೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದನು. ಇದು ಆಯಾನಿಕ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸರಿ . ಆದರೆ ಇದು ಎರಡು ಜಲಜನಕ ಪರಮಾಣುಗಳ ಮಧ್ಯದ ಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾರರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಜೋಡಿಗಳ ಬಂಧ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಬಂಧ (Covalent Bond). ಈ ಬಂಧಗಳ ಮಧ್ಯದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಸ್ಫಷ್ಟೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಪಾತ್ರ ಅನನ್ಯ. ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಂಧ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಅಳೆಯುವ ವೈದ್ಯುತ್ ಋಣಾತ್ಮಕ ಮಾಪನೆಯನ್ನು ಪೌಲಿಂಗ್ ಪರಿಚಯಿಸಿದನು. 1927ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್, 35 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. 1930ರಲ್ಲಿ ಬೈಜಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಿಳಿದ ಪೌಲಿಂಗ್, ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ, ಪೆಸ್ಟೈಡ್ಸ್ಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಬೈಜಿಕ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಿಭಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ಹೊಂದಿದ ಪ್ರೋಟಿನ್ಗಳ ಎರಡು ಬಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದನು. ಅರಿವಳಿಕೆ, ಜ್ಞಾಪಕ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬೈಜಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲನಾಗಿದ್ದನು. ಡೆಲ್ಬ್ರಕ್ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳ (Anti Body). ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಹಾಗೂ ರಚನೆಯ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದನು. 1940ರಲ್ಲಿ ಸಿಕೆಲ್ ಕೋಶದ ರೋಗದ ಬಗೆಗೆ ಪೌಲಿಂಗ್ ಹೊಸ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದನು. ಹಿಮೊಗ್ಲೋಬಿನ್ನಲ್ಲಿನ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಏರುಪೇರುಗಳಿಂದ ಅನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಬರುವ ರಕ್ತ ಹೀನತೆಯ ರೋಗವಿದು. ಇದರಿಂದ, ಅಣುಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂನತೆಗಳು ಹೇಗೆ ರೋಗ ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲವೆಂದು ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಒದಗಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗನೆಂದು ಖ್ಯಾತಿ ಪೌಲಿಂಗ್ಗೆ ದಕ್ಕಿತು. ಹಲವಾರು ರೋಗ, ಹಾಗೂ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದ ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ವಿಟಮಿನ್ ಸಿ ರಾಮಬಾಣವೆಂಬ ಪೌಲಿಂಗ್ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ದಕ್ಕಲಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪೌಲಿಂಗ್ ಶ್ರಮಿಸಿದನು. ಪೌಲಿಂಗ್ 1954ರಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ 1962ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಶಾಂತಿಗೆ ಪೌಲಿಂಗ್ ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತನಾದನು. ಪೌಲಿಂಗ್ ಜಗತ್ತು ಕಂಡ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅದ್ಭುತಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬನೆಂದು ದಾಖಲಾಗಿದ್ದಾನೆ.
ಡು ವಿನಾಯ್,ವಿನ್ಸೆಂಟ್ (1901-1978 ) 1955
Du Vigneaud, Vincent
ಅಸಂಸಂ-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಗಂಧಕ ಹೊಂದಿದ ವಿಟಮಿನ್ ಹಾಗೂ ಚೋದನಿಕೆಗಳ (Hormones) ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದಾತ.
ಇಲಿನಾಯ್ನಲ್ಲಿ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದ ವಿನ್ಸೆಂಟ್, ಅಸಂಸಂ ಹಾಗೂ ಬ್ರಿಟನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ನಂತರ, ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದತ್ತ ವಾಲಿದನು. 1938 ರಿಂದ ಕಾರ್ನೆಲ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದ ನಂತರ, ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಸಂಶೋಧನೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಗಂಧಕದ ಸುತ್ತ ಗಿರಕಿ ಹೊಡೆದವು. 1920ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಚೋದನಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಗಂಧಕದ ಇರುವಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದಿತು. 1941ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಯಕೃತ್ತಿನಿಂದ ವಿಟಮಿನ್-ಹೆಚ್ನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ, ಅದು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಬಯೋಟಿನ್ನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆಯೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. 1936ರಲ್ಲಿ ಎಫ್.ಕೋಗ್ಲ್, 250ಕೆ.ಜಿ. ಒಣಗಿದ ಬಾತುಕೋಳಿಯ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಂದ 1 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂ ಬಯೋಟಿನನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದನು. 1942ರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಬಯೋಟಿನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ರಚನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದನು. ಮುಂದೆ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆರಿಗೆ ನೋವನ್ನು ಹಾಗೂ ಹಾ¯ಲ ಸ್ರವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವ ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಜೋದನಿಕೆಗಳಾದ ಆಕ್ಸಿಟಾಸಿನ್ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಸೋಸ್ರಿಸಿನ್ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, 1953ರಲ್ಲಿ ಅಸೆಟಾಸಿನ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. 8 ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ಅಕ್ಸಿಟಾಸಿನ್ ಮಾನವನಿಂದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾಲಿಪೆಪ್ಟೈಡ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಿನ್ಸೆಂಟ್ನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಧನೆ ಹಾಗೂ ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿನ ಪರಿಶ್ರಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ 1955ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು.
ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್,. ಸರ್ ಸೈರಿಲ್(ನಾರ್ಮನ್) (1897-1967)
Hinshelwood , Sir Cyril ( Norman ) 1956
ಬ್ರಿಟನ್-ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾಗತಿಯ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದಾತ.
ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ತನ್ನ ಜೀವಿತದ ಬಹು ಕಾಲವನ್ನು ಆಕ್ಸ್ಫರ್ಡ್ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದನು. 1916ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದ ನಡೆದಾಗ, ಶಸ್ತಾಸ್ತ್ರ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕಿದ್ದನು. ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ಘನ ಹಾಗೂ ಅನಿಲಗಳ ಸ್ಫೋಟಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಜಲಜನಕ, ಆಮ್ಲಜನಕಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ನಿಕಟ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ 1956ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯಾಗತಿಯ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ನೀಡಿದನು. ಹಿನ್ಷೆಲ್ವುಡ್ ಭಾಷಾ ಶಾಸ್ತ್ರûಜ್ಞನಾಗಿದ್ದನು. ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ನ ಎರಡೂ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿದ್ದನು.
ನಿಕೊಲಾಯ್, ನಿಕೊಲೆವಿಕ್ ಸೆಮೆನೊವ್ (1896-1986) 1956
Nikolai , Nikoliaevich Semenov
ರಷ್ಯಾ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದಾತ.
ಸೆಮೆನೊವ್ 3 ಏಪ್ರಿಲ್ 1896ರಂದು ಸರಾಟೊವ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. 1917ರಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಗ್ರಾಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದ ಸೆಮೆನೊವ್, 1920ರಲ್ಲಿ ಲೆನಿನ್ಗ್ಯಾಡ್ನ ಫಿûಸಿಕೋ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಪರಿಣಾಮ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಂಡನು. ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕನಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡ ಸೆಮೆನೊವ್ 1925ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1931ರಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ಸೈನ್ಸ್ಗೆ ಸೇರಿದ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ಕೆಮಿಕಲ್ ಫಿûಸಿಕ್ಸ್ನ ನಿರ್ದೇಶಕನಾದನು. 1943ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಸ್ಕೋಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. 1944ರಲ್ಲಿ ಸೆಮೆನೊವ್ ಮಾಸ್ಕೋ ರಾಜ್ಯದ “ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಸೆಮಿನೊವ್ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಸರಣಿ ಸಿದ್ಧಾಂತದಿಂದ ವಿವರಿಸಿದನು. ಇದು ವಸ್ತುವಿನ ದಹನ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ಅರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಸೆಮೆನೊವ್ ಅಣ್ವಯಿಕ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್, ವಿದ್ಯಾಮಾನ ಪತನ (Diaelectric Breakdown)ಹಾಗೂ ಆಸ್ಪೋಟದ ಅಲೆಗಳ ಪ್ರಸಾರದ ಬಗೆಗೂ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕುರಿತಾಗಿ ಎರಡು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸೆಮೆನೊವ್ 1934ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸೆಮೆನೊವ್ 1956ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು.
ಟಾಡ್, ಸರ್ ಅಲೆಗ್ಸಾಂಡರ್, ರಾಬರ್ಟಸ್ (1907--) 1957
Todd , Sir Alexander, Robertus
ಬ್ರಿಟನ್- ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳ ಸಹ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು (Coenzymes) ಸಂಶೋಧಿಸಿದಾತ.
1907 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ರಂದು ಟಾಡ್ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡಿನ ಗ್ಲಾಸ್ಗೋದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಗ್ಲಾಸ್ಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿ ಅಲ್ಲಿಂದ 1927ರಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದನು. 1928-29ರಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಸ್ಗೋ, 1929-31ರವರೆಗೆ ಫ್ರಾಂಕ್’ಫರ್ಟ್, 1931ರಿಂದ 1934ರವರೆಗೆ ಎಡಿನ್ಬರೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದನು. 1936ರಲ್ಲಿ ಲಿಸ್ಟರ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, 1937ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಫಾಸ್ಪರೀಕರಣಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. 1944ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸೇರಿದ ಟಾಡ್ ಅಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿ ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಿದನು. 1942ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದನು. ಟಾಡ್ ಬಿ-1 ಮತ್ತು ಇ , ವಿಟಮಿನ್ಗಳ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪ ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದನು. ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿನ ವರ್ಣ ದ್ರವ್ಯ , ಸಸ್ಯಗಳ ಅಲ್ಕಲಾಯಿಡ್, ಸಸ್ಯಗಳ ಬಣ್ಣಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಗಳಾದ ಅಂತೋಸಯನಿನ್, ಕ್ವಿನೋನ್ಗಳ ರಚನೆಯ ಬಗೆಗೂ ಟಾಡ್ ಸಂಶೋಧಿಸಿದನು. ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳು ಜೀವಿಗಳ ವಂಶಾನುಗತ ಗುಣಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಂತರಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ರೀಯಶೀಲಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ಟಾಡ್ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನಿತ್ತಿತ್ತು. ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರಿಸಿ, ಚಲಾವಣೆಗೊಳಿಸುವ ಅಡೆನೊಸಿನ್ ಡೈ ¥sóÁಸ್ಪೇಟ್ ಮತ್ತು ಅಡೆನೊಸಿನ್ ಟ್ರೈ¥sóÁಸ್ಪೇಟ್ ಹಾಗೂ ಯುರಿಡಿನ್ ಟ್ರೈ ಫಾಸ್ಪೇಟ್ ಹಾಗೂ ಫ್ಲೇವಿನ್ ಡೈ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಡೈಡ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಟಾಡ್ಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಗಳ ಸಹ –ಕಿಣ್ವಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಟಾಡ್ಗೆ 1957ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದಕ್ಕಿತು.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್,ಫ್ರೆಡರಿಕ್ (1918--) 1958 & 1980
Sanger , Frederick
ಬ್ರಿಟನ್-ಜೀವ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ-ಪ್ರೊಟೀನ್, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳ ರಚನೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಮುಂಚೂಣಿಗ. ಎರಡು ಬಾರಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದಾತ.
ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ತಂದೆ ವೈದ್ಯನಾಗಿದ್ದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 1939ರಲ್ಲಿ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದು, ಅಲ್ಲಿಯೇ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ ಆರಂಭಿಸಿದನು. 1951ರಿಂದ ಮೆಡಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಲ್ಯಾಬೋರೇಟರಿಸ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾದನು. 1940ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 2,4 ಡೈ ನೈಟ್ರೋಫ್ಲೋರೋ ಬೆಂಜಿನ್ನಿಂದ ಪ್ರೋಟಿನ್ ಸರಣಿ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮುಕ್ತ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿರುವ ವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ತಂದನು. ಇದನ್ನು ಆಮ್ಲ ಅಥವಾ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ (Enzymes) ಪ್ರೋಟಿನ್’ಗಳನ್ನು ಒಡೆಯುವ ತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಬಹು ಉದ್ದದ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಸರಣಿಗಳು ಗುರುತು ಹಿಡಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಸಣ್ಣ ಸರಣಿಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಚೋದನಿಕೆಯ (Hormone) ಪ್ರೊಟೀನ್ ರಾಚನಿಕ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. 1950ರ Œವೇಳೆಗೆ ಐವತ್ತಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲಗಳು ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ಗೆ ವಶವಾದವು. ಹಂದಿ, ಕುರಿ, ಕುದುರೆ ಹಾಗೂ ತಿಮಿಂಗಲಗಳ ಇನ್ಸುಲಿನ್ನ ರಾಚನಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಸಹ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್’ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1958ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಆಮ್ಲಗಳ ಬೆನ್ನು ಹತ್ತಿದನು. ಇವು ಸ್ಥೂಲ ರೂಪದ ಅಣುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಎರಡು ಸರ್ಪಿಲ ಸುರುಳಿಗಳ ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋಟೈಡ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಜೋಡಣೆ ವಂಶವಾಹಕಗಳು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಜಟಿಲವಾದ ಆರ್ಎನ್ಎ ಸರಣಿಗಳ ಬಗೆಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ, ನಂತರ ಒಂದು ಕೋಟಿಗೂ ಅಧಿಕ ಘಟಕಗಳ ಸರಣಿ ಹೊಂದಿರುವ ಡಿಎನ್ಎ ಯನ್ನು ಕೈಗೊತ್ತಿಕೊಂಡನು. ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದನು. 1977ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ ನೇತೃತ್ವದ ತಂಡ 5400 ತಳ ಹದಿಗಳ, ಫೈ ಎಕ್ಸ್ 174 ವೈರಸ್ನ ತಳಹದಿ ಪಡೆದರೆ 1984ರಲ್ಲಿ ಎಪ್ಸ್ಟೀನ್ ಬಾರ್ ವೈರಸ್ನ ತಳಹದಿ ದಕ್ಕಿತು,. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ 1980ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. ಸ್ಯಾಂಜೆರ್ನಿಂದ ಪ್ರೊಟೀನ್ ಹಾಗೂ ವಂಶವಾಹಕಗಳ ಬಗೆಗೆ ಹೊಸ ಅರಿವು ಮೂಡಿ ಇತರರಿಗೆ ದಾರಿ ದೀಪವಾದವು.
ಹೆಯ್ರೋವ್ಸ್'ಕಿ , ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ (1890--)
Heyrovsky , Jaroslav (CHE.) 1959
ಝೆಕೆಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ-ಭೌತ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಧೃವಾಲೇಖ ಉಪಜ್ಞಿಸಿದಾತ.
ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ನ ತಂದೆ , ಝೆಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾಗಿದ್ದನು. ಈತನ ಐದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯವನಾಗಿ 20 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1890ರಲ್ಲಿ ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ ಜನಿಸಿದನು. ಪ್ರಾಗ್ನಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ ವಿಲಿಯಂ ರ್ಯಾಮ್ಸೆ ಹಾಗೂ ಡೋನಾರ್ರ ಕೆಳಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ಗಳಿಸಿ, ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಗಳಿಸಿದನು. ನಂತರ ಪ್ರಾಗ್ನ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದನು. 1926ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ಮೊದಲ ಭೌತರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕನಾದನು. 1922ರ ವೇಳೆಗೆ ವೈದ್ಯುತ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಧೃವಾಲೇಖ ವೈಶ್ಲೇಷಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸತೊಡಗಿ, ಮುಂದೆ ಇದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡನು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ 1959ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು. 1955ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ಸೈಯನ್ಸ್ ಜೆರೋಸ್ಲೊವ್ಗೆ ಗೌರವ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಹುದ್ದೆ ಹಾಗೂ ಸದಸ್ಯತ ನೀಡಿ ಸನ್ಮಾನಿಸಿದೆ.
ಲಿಬ್ಬಿ, ವಿಲ್ಲಾರ್ಡ್ ಫ್ರಾಂಕ್ (1908-1980) 1960
Libby , Willard Frank
ಅಸಂಸಂ-ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ- ವಿಕಿರಣ ಇಂಗಾಲ ತೇದೀಕರಣ (Radio Carbon Dating) ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದಾತ.
ಲಿಬ್ಬಿ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ಬವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬೋಧಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ 1941ರವರೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು,. ಇದರ ನಂತರ ಬೈಜಿಕಾಸ್ತ್ರ ತಯಾರಿಸಲು ಅಸಂಸಂ ಸರ್ಕಾರ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಮ್ಯಾನ್ಹಟ್ಟನ್ ಪರಿಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದನು, ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ದದ ನಂತರ ಲಿಬ್ಬಿ ಚಿಕಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬೈಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ವಿಭಾಗ ಸೇರಿ 1959ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿದನು. 1939ರಲ್ಲಿ ಸೆರ್ಜೆ ಕಾರ್ಫ್, ಇಂಗಾಲದ ವಿಕಿರಣ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯಾದ (Isotope) ಇಂಗಾಲ-14ನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿ , ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯ ಅರ್ಧಾಯು (Half Life) 5730 ವರ್ಷಗಳೆಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದನು. ಮೇಲಿನ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿರುವ ಸಾರಜನಕ ಪರಮಾಣುಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶ್ವ ಕಿರಣಗಳ ತಾಡನದಿಂದ (Cosmic Ray Bombardmnet) ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿ ಉತ್ಪನ್ನಗೊಳ್ಳುವುದೆಂದು ಲೆವಿಸ್ ಖಚಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದನು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ನಲ್ಲೂ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಗಾಲ-14 ಇರುತ್ತದೆ. ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದಾಗಿ (Photosynthesis) ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-14 ಇರುತ್ತದೆ. 1947ರಲ್ಲಿ ಲಿಬ್ಬಿ ಹಾಗೂ ಸಂಗಡಿಗರು ಈ ಸಮಸ್ಥಾನಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾವಯವ ಆಕರಗಳ ಕಾಲ ನಿರ್ಧರಿಸಿ ತೇದೀಕರಣ ಮಾಡುವ ತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿದರು. ಇದು ಪ್ರಾಕ್ತನಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ ಭೂಗರ್ಭ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾನ್ ಕ್ರಾಂತಿ ತಂದಿತು. ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-12 ಹಾಗೂ ಇಂಗಾಲ-14 ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಜೈವಿಕ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳೂ ಸಹ ಇಂಗಾಲ-12 ಮತ್ತು ಇಂಗಾಲ-14ನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಜೀವಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದ ಕ್ಷಣದಿಂದ ಅದು ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ನಿಂತು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲ-14 ವಿಕಿರಣಪಟುತ್ವ ಶೈಥಿಲ್ಯ ಹೊಂದತೊಡಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸತ್ತ ಜೀವಿಯ ಅವಶೇಷಗಳಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಬನ್-14, ಕಾರ್ಬನ್-12ರ ಪ್ರಮಾಣ ಇಳಿಮುಖವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರಾಣಿ ಅವಸಾನ ಹೊಂದಿದ ಕಾಲವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಸಾಕಷ್ಟು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ, ನಲವತ್ತು ಸಾವಿರ ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯವರೆಗಿನ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳ ಕಾಲವನ್ನು ಈ ತಂತ್ರದಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ವಿಶ್ವ ಕಿರಣಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಾತಾವರಣದ ಜಲಜನಕ ಒಂದು ಅಂಶ ಟೈಟ್ರಿಯಂಗ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಳೆಯ ಮೂಲಕ ನೆಲಕ್ಕಿಳಿದು , ಅಂತರ್ಜಲದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆಯೆಂದು ತೋರಿಸಿದನು. ಲಿಬ್ಬಿ ಈ ಶೋಧನೆಗಾಗಿ 1960ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದನು.